Śniadanie wielkanocne. Przepisy na potrawy na świąteczny stół
Co podać na śniadanie wielkanocne, żeby tradycji stało się zadość? Jakie symboliczne znaczenie mają potrawy i ozdoby na wielkanocnym stole? Poznaj przykładowe dania i przepisy, które warto przygotować na śniadanie w Wielkanoc.
Spis treści
- Śniadanie wielkanocne: zaczynamy od święconki
- Dlaczego uroczystym posiłkiem jest śniadanie?
- Wielkanocne jaja
- Wielkanocne mięsa
- Przystawki i sałatki wielkanocne
- Symbole wielkanocne
- Wielkanocne ciasta i desery
Śniadanie wielkanocne: zaczynamy od święconki
Niedzielne śniadanie wielkanocne w domach osób wierzących poprzedza święcenie potraw w Wielką Sobotę. Zanim zasiądziemy do stołu, dzielimy się poświęconym jajem. Życzymy sobie nawzajem zdrowych i wesołych świąt. Śniadanie zaczynamy od święconki. Święconka to produkty i potrawy, które zaniesione w koszyczku do kościoła, zostały poświęcone. Zawartość koszyczka powinniśmy zjeść do ostatniego okruszka. Niczego ze święconki nie wolno się wyrzucać, ani dawać zwierzętom.
Przeczytaj także Koszyczek wielkanocny – co powinno się w nim znaleźć?
Dlaczego uroczystym posiłkiem jest śniadanie?
W Wielkanoc świętujemy Zmartwychwstanie Pańskie. Dlaczego? Apostołowie dowiedzieli się o zmartwychwstaniu Jezusa rankiem. Na drugi dzień po złożeniu Pana do grobu. Śniadanie było pierwszym posiłkiem, który apostołowie spożyli razem ze zmartwychwstałym Jezusem. Zasiadając do stołu, celebrujemy odrodzone życie oraz zakończenie postu.
Śniadanie wielkanocne jest radosnym posiłkiem bogatym w różnorodne potrawy z jaj i mięs. Każda potrawa ma charakter symboliczny. Na zakończenie posiłku podaje się słodkie ciasta. Bogato zdobione mazurki oraz puszyste baby drożdżowe. Oba te ciasta symbolizują dobrobyt oraz pomyślną wróżbę. Są także ucieleśnieniem kobiecego kunsztu.
Wielkanocne jaja
Najważniejsze podczas śniadania wielkanocnego są jaja. Jajko w pogańskiej tradycji słowiańskiej symbolizuje życie. Życie wiecznie odradzające się i nieskończone. Jajka podaje się przygotowane na różne sposoby. Jajka gotowane na twardo w majonezie. Jajka w sosie chrzanowym. Jajka z sosem tatarskim. Wreszcie jaja faszerowane na zimno i na ciepło. Jajka zapiekane w klopsach, drożdżowych bułkach, kulebiakach. Typowo polskim przysmakiem są jaja faszerowane opiekane w skorupkach. Zobacz: Jajka faszerowane na ciepło
W Wielkopolsce z okazji świąt organizuje się poszukiwanie jajek w ogrodzie lub domu. Dziś coraz częściej jajek czekoladowych. Na stole nie może również zabraknąć różnokolorowych pisanek. Jajka mogą też służyć do rozmaitych obrzędów i... zabaw.
Przeczytaj także: Jajka wielkanocne - tradycje wielkanocne związane z jajkami
Wielkanocne mięsa
Tradycyjnie na wielkanocnym stole nie może zabraknąć mięs i jego przetworów. Na wielkanocne śniadanie podaje się zimne mięsa pieczone oraz wędliny. Jednym z typowo wielkanocnych dań są mięsne galarety. Do nich podaje się tradycyjne sosy i przystawki. Mięso wieprzowe w naszej kulturze symbolizuje dostatek i powodzenie.
Zobacz przepis: Szynka wieprzowa z goździkami według Magdy Gessler
Do typowo polskiej tradycji należy podanie gorącej, kwaśnej zupy na zakwasie zbożowym. Wielkanocny żurek lub biały barszcz podawany jest z jajkiem i białą kiełbasą. Białą kiełbasę podaje się również osobno: gotowaną, smażoną lub zapiekaną.
Wypróbuj tradycyjny przepis na: Śląski żurek żeniaty - z kiełbasą, na zakwasie
Typowy stół wielkanocny ugina się pod ciężarem różnorodnych wędlin. Na półmiskach pysznią się różowe szynki. Pachną majerankiem i śliwką pieczone schaby. Kuszą wędzonki i kiełbasy.
Zobacz koniecznie: Domowe wędliny na Wielkanoc - przepisy na domowe szynki, kiełbasę i pasztety
Wielkanocny stół nie może obejść się bez świątecznego pasztetu. Są ich rozliczne rodzaje. Pasztet mięsny ma licznych wielbicieli. Dobrze przyprawiony pasztet jajeczny może stać się przebojem wielkanocnego śniadania. Atrakcją stołu może być także pasztet grzybowy.
Zobacz przepis: Domowy pasztet: przepis na smaczny pasztet
Spróbuj przepisu świątecznego na Pasztet w cieście
Coraz więcej wielbicieli ma pasztet z warzyw strączkowych i korzeniowych.
Koniecznie spróbuj przepisu na: Pasztet warzywny na bazie fasoli
Wypróbuj także przepis: Smaczny pasztet z soczewicy
Wśród przepisów na obfity stół wielkanocny nie może zabraknąć tradycyjnego klopsa z mielonego mięsa. Podaje się go na zimno z piekłem białego chrzanu.
Wypróbuj przepis na: Fałszywy zając na Wielkanoc, czyli swojski klops z jajkiem
Przystawki i sałatki wielkanocne
Dużą popularnością na świątecznym stole cieszą się także inne przystawki. Wspomniane już faszerowane jajka. Śledzie na różne sposoby. Twaróg z nowalijkami. Liczne odmiany galaretek. No i jarzynowe sałatki skąpane w majonezie.
Zobacz koniecznie: Jajka faszerowane - 28 przepisów na faszerowane jaja
Zapoznaj się także z przepisami: Sałatki na Wielkanoc - 20 pomysłów na pyszne i piękne sałatki na świąteczny stół
Zobacz przepis: Sałatka jarzynowa ze śledziem
Wielkanoc jest także świętem chleba i pieczywa. Na stole wielkanocnym nie może zabraknąć drożdżowych wypieków: bab, baczek, chałek. Bogatą formą tradycyjnego pieczywa są odświętne kulebiaki i pierogi drożdżowe.
Wypróbuj koniecznie: Domowe pieczywo - 15 najlepszych przepisów na domowe wypieki
Symbole wielkanocne
Pokarmy na wielkanocnym stole mają swoją symbolikę. Jedzenie ucieleśnia idee chrześcijaństwa:
- Baranek - zmartwychwstałego Chrystusa
- Jajko - zwycięstwo życia nad śmiercią
- Twaróg - przymierze człowieka z naturą
- Chleb - ciało Chrystusa
- Mięsa i wędliny – dostatek i sytość
- Sól – oczyszczenie i prawdę
- Chrzan – mękę Pańska
- Ciasta – to metafora umiejętności i doskonałości.
Zobacz: Wielkanocne jaja: kura i pisklaki z jajek na twardo - jak zrobić
Wielkanocne ciasta i desery
Na deser podaje się słodycze. Wielkanocne ciasta i desery są wyjątkowo słodkie. Wielkanocne babki obficie się lukruje.
Zobacz przepis: Wilgotna baba drożdżowa z rodzynkami
Tradycyjnie na Wielkanoc podaje się także sernik - zarówno pieczony (na spodzie z ciasta lub bez).
Zobacz przepis: Tradycyjny polski sernik [PRZEPIS na WIELKANOC]
Prawosławni wyznawcy Jezusa Chrystusa przygotowują na Wielkanoc specjalny deser z twarogu, zwany paschą.
Zobacz przepis: Klasyczna pascha: delikatna i aksamitna
Kolejną wybitnie polską tradycją jest pieczenie na Wielkanoc mazurków. Mazurki - niskie placki w formie kwadratu są bardzo słodkie. Ich dekoracja nawiązuje do orientalnych kobierców. Mazurki powstały w XVI w. z fascynacji kulturą Orientu.
Sprawdź przepisy: Mazurki wielkanocne - sprawdzone przepisy na 25 pysznych mazurków, Ciasto na Wielkanoc - przepisy na wielkanocne wypieki
Wielkanocne śniadanie w wielu domach praktycznie się nie kończy, płynnie przechodząc w obiad. Niektóre potrawy. mięsa podaje się na ciepło i zjada z pieczywem oraz przystawkami.
