Brokuły - dlaczego warto je jeść? Jakie właściwości mają brokuły?
Brokuły są bardzo zdrowe - ich spożywanie jest niezwykle korzystne dla zdrowia. Brokuły mają właściwości przeciwnowotworowe, poprawiają wzrok, korzystnie wpływają na stan przewodu pokarmowego, mają działanie przeciwzapalne. Bogata w brokuły dieta pomaga w leczeniu anemii. Poza tym zielone różyczki brokuła dostarczają witamin i są po prostu smaczne. Co jeszcze warto o nich wiedzieć? Jakie są właściwości brokułów?
Spis treści
- Występowanie brokułów
- Jak wyglądają brokuły?
- Jakie mają właściwości?
- Ile czasu gotować brokuły?
- Kupowanie brokułów
- Przechowywanie brokułów
Brokuły są jednymi z najbardziej znanych warzyw kapustnych. Podawane i cenione są na całym świecie, w wielu różnych rodzajach kuchni.
1. Gdzie rosną brokuły?
2. Jak wyglądają brokuły?
3. Jakie mają właściwości?
4. Jak gotować, blanszować i mrozić brokuły?
5. Jak kupować i przechowywać brokuły
6. Sprawdź przepisy na pyszne dania z brokułów!
Występowanie brokułów
Rośliny z rodziny krzyżowych (m.in. kapusta, kalafior, brukselka, kalarepa, pak-choy, rzepa, jarmuż, itp) występują praktycznie na wszystkich kontynentach i są szczególnie zróżnicowane w obszarze śródziemnomorskim w Europie, centralnych i zachodnich obszarach Azji i zachodniej części Ameryki Północnej. W szerszym kontekście historycznym brokuły zaczynały jako forma dzikiej kapusty i przez wieki stosowano selektywne sadzenie i praktykę rolniczą, aby umożliwić jej ewolucję w znane odmiany, które dziś lubimy.
Jak wyglądają brokuły?
Główka brokuła składa się z dużej ilości, ciasno ułożonych "różyczek" wyrastających z grubej, krótkiej łodygi. Różyczki te są w rzeczywistości, nierozkwitniętymi kwiatami. Gdyby pozostawić brokuły dłużej na grządkach, zakwitłyby drobnymi żółtymi kwiatami. Są także odmiany brokułów, które nie tworzą zwartej, okrągłej główki, a różyczki osadzone są wzdłuż łodygi. Liczba podgatunku obejmuje kilkadziesiąt odmian. Poszczególne odmiany różnią się również kolorystyką - od szałwiowej, przez ciemnozieloną po zielono-purpurową.
Jakie mają właściwości?
Brokuły zawierają wiele dobroczynnych dla zdrowia substancji, np.:
- kaempferol - flawonoid, który wykazuje działanie przeciwzapalne, pomaga również zapobiegać wystąpieniu alergii;
- błonnik - w ilości 2,6 g na porcję, dzięki czemu 100 g brokułów zawiera jedynie 34 kalorie;
- witaminy A i K, które pomagają wchłaniać przez organizm witaminę D. Witamina A jest też zwana witaminą młodości - opóźnia procesy starzenia, korzystnie wpływa na stan skóry i kości, zapobiega ślepocie zmierzchowej;
- karotenoidy, takie jak luteina i zeaksantyna, które poprawiają wzrok;
- glukorafaninę, która przekształca się podczas trawienia w inny związek chemiczny, sprzyjający regeneracji komórek skóry;
- sulforafan - pomaga udrożnić tętnice i przywraca naczyniom umiejętność samoregeneracji, co zmniejsza ryzyko chorób serca, chroni też przed nowotworami prostaty, piersi, płuc i jelita grubego (ale tylko wtedy, gdy brokuły będą gotowane w wodzie, której temperatura nie przekracza 76ºC
- antyoksydanty - skutecznie walczą z wolnymi rodnikami;
- potas - pomaga obniżeniu zbyt wysokiego ciśnienia krwi, sprzyja udrożnieniu naczyń krwionośnych, zapobiega skurczom;
- wapń - 100 g brokułów dostarcza 4% dziennego zapotrzebowania na wapń;;
- witaminę C - aż 64,9 mg w 100 g ugotowanych warzyw.
Ile czasu gotować brokuły?
W czasie długotrwałego gotowania brokułów większość sulforafanu ginie, dlatego warto przyrządzać je na parze przez max. 3-4 minuty.
Mrożenie brokułów znacznie zmniejsza w nich ilość myrozynazy, enzymu koniecznego do wytworzenia sulforafanu. Dzieje się tak dlatego, że brokuły są przed zamrożeniem blanszowane w temperaturze 86ºC. Naukowcy dowiedli jednak, że blanszowanie warzyw w temperaturze 10 stopni niższej sprawia, że aż 82 proc. myrozynazy pozostaje w brokułach.
Sulforafan tworzy się w największej ilości, kiedy świeże warzywo zostaje posiekane albo pokrojone, tak aby myrozynaza zmieszała się z innym substratem – aby proces ten zaszedł, nie należy rozmrażać głęboko zamrożonych brokułów w lodówce; trzeba je zostawić do całkowitego rozmrożenia w temperaturze pokojowej, czyli przygotować szybko po zakupie.
Kupowanie brokułów
Podczas zakupów najlepiej wybierać warzywa o zwartych i pozbawionych posiniaczeń główkach. Powinny być one jednolicie zabarwione - albo ciemnozielone, szałwiowe lub fioletowo-zielone, w zależności od odmiany, bez żółknięcia. Ponadto nie powinny kwitnąć żadne żółte kwiaty, ponieważ jest to oznaką nadejścia dojrzałości, a najlepsze do spożycia są młode brokuły, przed kwitnieniem. Łodyga powinna być jędrna, bez widocznych śliskich plam. Jeśli kupujemy warzywo z pozostawionymi liśćmi, nie powinny być zwiędłe.
Przechowywanie brokułów
Brokuły można przechowywać w lodówce do tygodnia. Najlepiej, jeśli całe warzywa umieścimy w plastikowym woreczku i usuniemy jak najwięcej powietrza. Można również oddzielić różyczki i przechowywać w woreczku lub zamykanym plastikowym pojemniku do żywności. Nie należny ich myć przed włożeniem do lodówki, gdyż wilgoć sprzyja szybszemu psuciu się warzywa. Gotowane brokuły można przechowywać około tygodnia w szczelnie zamkniętym pojemniku.
Sprawdź przepisy na pyszne dania z brokułów!
Brokuły z sosem serowym: przepis na proste i zdrowe danie
Kalafior z brokułami i masłem migdałowym
Sałatka brokułowa z selerem i orzechami
