TŁUSTY CZWARTEK. Dlaczego w ten dzień musimy zjeść przynajmniej jednego pączka? [WIDEO]

2020-02-17 12:03

Skąd się wziął tłusty czwartek i tradycja jedzenia pączków, oponek i faworków? Dlaczego jest to akurat czwartek a nie inny dzień tygodnia? Sprawdźcie, jaka jest historia tłustego czwartku i skąd wywodzą się obchodzone zwyczaje. 

tłusty czwartek - pączki pączusie
Autor: Shutterstock Dlaczego w tłusty czwartek je się pączki?

Spis treści

  1. Skąd tradycja jedzenia tłustych pączków i faworków?
  2. Dlaczego akurat czwartek?
  3. Tłusty Czwartek - tradycja
  4. Tłusty czwartek - ciekawostka

Chyba dla nikogo nie będzie niespodzianką, że tłusty czwartek jest nieodłącznie związany z następującą niedługo po nim środą popielcową. Rozpoczyna ona czterdziestodniowy Wielki Post. Koniec karnawału. Koniec zabaw, tańców i rozpusty. Nadchodzi czas refleksji i... zmiany diety. Dziś to rzecz umowna. Mało kto na czas postu rezygnuje z mięsa i słodkości. Ale w średniowieczu i następujących po nim epokach, było to niesłychane wykroczenie.

Skąd tradycja jedzenia tłustych pączków i faworków?

Kto z pogardy dla chrześcijaństwa nie zachowuje czterdziestodniowego postu, winien umrzeć - czytamy w średniowiecznych księgach. Nic dziwnego, że wszyscy brali to sobie do serca. A nie wystarczało zrezygnować tylko z mięsa. Trzeba było również odpuścić sobie pozostałe produkty pochodzące od zwierząt: jajka, mleko, sery, masło, smalec. Na kilka dni przed Popielcem rozpoczynało się więc wielkie smażenie i gotowanie, aby produkty się nie zmarnowały przez 40 dni postu. Niejako trzeba było najeść się na zapas i spustoszyć spiżarnie, by smakowite jedzenie nie kusiło do grzechu. 

Odbywały się więc biesiady na bogato. Jedzono dużo i tłusto, głównie mięsa. Pączki przygotowywane były początkowo z ciasta chlebowego i nadziewane słoniną, boczkiem lub mięsem. Traktowane były jako zakąska do wódki i mięsa. Przygotowane przysmaki nie mogły się zmarnować, stąd przesąd: kto tego dnia nie zje ani jednego pączka, od tego odwróci się szczęście. 

Słodkie pączki pojawiły się na polskich stołach w XVI wieku jako swego rodzaju ciastko-niespodzianka. W środek wkładano migdał lub orzeszek - kto trafił na takiego pączka, ten miał zapewniony rok w szczęściu i dostatku. Potem przygotowywano pączki z nadzieniem, lukrowane i oponki.

Historia tłustego czwartku w Polsce wiąże się z legendą. Jego prekursorkami były krakowskie przekupki, które co roku w rocznicę śmierci wrogo do nich nastawionego burmistrza Combra obchodziły swoje radosne święto. Do XIX wieku było ono zarezerwowane wyłącznie dla kobiet.

Zrób pączki na tłusty czwartek! Skorzystaj z naszych sprawdzonych przepisów:

Smażenie pączków - porady. Jak uniknąć wpadek przy smażeniu pączków?

Czy pączki nadziewać przed, czy po smażeniu?

Jak chudo smażyć pączki? 5 rad na tłusty czwartek

Jak kupować pączki? Po czym poznać pączka idealnego

Dlaczego akurat czwartek?

Teoretycznie tłustym powinno nazywać się wtorek, wszak to ostatni dzień karnawału i na początku rzeczywiście tak było. Jednak błogie obżarstwo tak się spodobało, że stopniowo zaczęto też celebrować poniedziałek. Przygotowanie dwudniowej zabawy wymagało jednak więcej pracy, więc przyrządzanie przysmaków trzeba było rozpocząć dzień wcześniej. Tu pojawił się problem - w niedzielę się nie pracuje. To może sobota? W sobotę można pracować, ale tylko do południa. Potem należy wprowadzać się w nastrój świętowania niedzieli. W takim razie piątek! Też odpada, w końcu to dzień, w którym na pamiątkę męki Chrystusa zwyczajowo pości się przez cały rok. I tak pozostał tylko jeden rozsądny dzień - czwartek.

Nawet w zabobonnym i uznawanym za ciemne średniowieczu, ludzie czuli ducha zabawy. Po co bawić się jeden dzień, jak można cały tydzień.

Tłusty Czwartek - tradycja

Tłusty czwartek, znany także jako zapusty, obchodzimy zgodnie z kalendarzem chrześcijańskim. Jest to ostatni czwartek przed Wielkim Postem. Dzień ten rozpoczyna jednocześnie ostatni tydzień karnawału, który trwa do Środy Popielcowej.

W ten dzień, zgodnie z tradycją, każdy powinien się objadać. Dlaczego? Zgodnie z przesądem ten, kto nie zje niczego tłustego w tłusty czwartek, nie będzie miał powodzenia w życiu. Lepiej nie ryzykować! A co można jeść? Najlepiej tradycyjne faworki (zwane także chrustem) i pączki. W przeszłości jadło się pączki nadziewane słoniną, boczkiem lub innym tłustym mięsem. Całość najczęściej zapijano wódką.

Tłusty czwartek - ciekawostka

O dniu tłustego czwartku znane jest jedno staropolskie przysłowie: „Powiedział Bartek, że dziś tłusty czwartek, a Bartkowa uwierzyła, dobrych pączków nasmażyła”. Zgodnie z tradycją pączki i faworki powinno się przygotowywać samemu. Jednak nie każdy ma czas i możliwości na pieczenie, dlatego ten stary zwyczaj odchodzi powoli do lamusa.

Polecamy:

Pączki luksusowe: przepis pradziadka

Pączki z lukrem i skórką pomarańczową

Pączki orkiszowe bezlaktozowe z konfiturą

Pączki z ziemniaków: oryginalny przepis

Pączki pieczone: przepis na zdrowe pączki drożdżowe