W Norwegii w restauracjach, w Polsce w korytach. Warzywo, które dzieli narody

Brukiew, to warzywo, które przez wieki służyło naszym przodkom nie tylko jako pożywienie, ale i jako ratunek w trudnych czasach. Obecnie w Polsce została niemal zapomniana, zepchnięta do roli pokarmu dla zwierząt gospodarskich. W Norwegii jest serwowana jako dodatek do codziennych i świątecznych potraw. Polecamy przepisy na dania z brukwi.

Brukiew, lub inaczej karpiel, to roślina uprawna należąca do rodziny kapustowatych, powstała w wyniku skrzyżowania liściowej kapusty z rzepą.  Uprawiana była i powszechnie jadana w Polsce od XVII wieku, dopiero w następnych stuleciach konkurencję zaczął jej robić ziemniak. Brukiew pochodzi prawdopodobnie z Rosji lub Skandynawii; do dziś jest uprawiana m.in. w krajach skandynawskich, Francji, Anglii, Irlandii.

Brukiew przebojem zdrowej kuchni

Na polskich stołach brukiew często gościła w ciężkich czasach drugiej wojny światowej. Podobną funkcje spełniała w Wielkiej Brytanii, Irlandii i Szwecji: zazwyczaj przyrządzano z niej pożywną zupę. W krajach skandynawskich do dziś popularna jako warzywo, w Polsce jest uprawiana głównie jako roślina pastewna. A szkoda – bowiem brukiew ma wiele właściwości zdrowotnych. Do jej kulinarnego renesansu przyczyniają się zwolennicy ekologicznej żywności i zdrowego odżywiania, brukiew bowiem jest idealna dla osób odchudzających się: zawiera niewiele kalorii (tylko 36 kcal w 100 g produktu), zapewniając przy tym uczucie sytości. Można ją przyrządzać na wiele sposobów: wyciskać z niej sok, dodawać do surówek, gotować, dusić, piec, smażyć z niej placki.

Polecamy Przepis na surówkę z brukwi

Brukiew - witaminy i składniki odżywcze

Brukiew to bogate źródło witamin. Znajdziemy w niej witaminy A, B1, B2, B5, B6, B9, B12, C, D, K, a także wiele składników mineralnych: wapń, fosfor, sód, żelazo, magnez, cynk, miedź, siarkę. Jest bogata w  błonnik pokarmowy (celulozę i pektyny, czyli błonnik nierozpuszczalny i rozpuszczalny), zawiera ponadto silny przeciwutleniacz - karoten. Już choćby ze względu na to bogactwo cennych składników odżywczych warto, by brukiew znalazła się w jadłospisie szczególnie osób cierpiących na niedobory witaminowe, odchudzających się, mających kłopoty z trawieniem i dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Polecamy  także:

Brukiew na chorą skórę i wypadające włosy: jak jeść tanio i zdrowo?

Co zrobić z brukwi? Przepisy na puree i surówkę

Zupa krem z brukwi - kaszubski specjał na nowo odkryty

Właściwości lecznicze brukwi

Właściwości zdrowotne brukwi znane są do dawna - w medycynie ludowej była stosowana jako środek moczopędny, a także przeczyszczający przy uporczywych zaparciach.

Syrop z brukwi ma właściwości przeciwkaszlowe, przyczynia się bowiem do rozpuszczania śluzu. Dzięki obecności związków siarkowych brukiew pomocna jest również w chorobach skóry i poprawia kondycję włosów.

Sok z brukwi ma działanie oczyszczające, wspomaga śledzionę, wątrobę i zapobiega dolegliwościom dróg żółciowych. Korzeń i nać brukwi były również badane pod kątem zawartości substancji antynowotworowych. Swoje pozytywne działanie w profilaktyce antyrakowej brukiew zawdzięcza związkom chemicznym zwanym glukozynolanami, które przeciwdziałają czynnikom rakotwórczym.

Brukiew w Polsce a w Skandynawii

Brukiew, która prawdopodobnie wywodzi się ze Skandynawii lub Rosji, jest tam nadal cenionym składnikiem diety. W Norwegii i Szwecji tradycyjnie podaje się ją w postaci purée (rotmos lub kålrabistappe) z ziemniakami, marchewką, masłem, bulionem, mlekiem czy śmietaną. W Norwegii kålrabistappe to niezbędny dodatek do świątecznych dań, podczas gdy w Szwecji idealnie komponuje się z peklowaną i gotowaną golonką.

Finowie także mają bogatą tradycję wykorzystania brukwi w kuchni. Od bożonarodzeniowej zapiekanki z brukwi (lanttulaatikko) po surówki z surowej brukwi z dodatkiem rodzynek czy ananasa, warzywo to jest wszechstronne i obecne w wielu potrawach.

Uwaga: brukiew może powodować niedoczynność tarczycy

Przy tak wielu zdrowotnych właściwościach brukiew ma jednak pewną wadę: przy dużym spożyciu może powodować niedoczynność tarczycy. Dzieje się tak dlatego, że brukiew zawiera związki, które hamują przyswajanie jodu w tarczycy.

Brukiew nie jest także zalecana osobom z przewlekłymi stanami zapalnymi przewodu pokarmowego (w połączeniu z biegunką), a także w przypadku ostrych schorzeń żołądka i jelit.