Dereń: kiedy zrywać owoce derenia jadalnego? Co można z nich zrobić?

Dereń jadalny kwitnie bardzo wczesną wiosną, a pierwsze owoce derenia pojawiają się już w lipcu. Jednak ze zbiorem nie trzeba się spieszyć, mamy czas aż do października. Warto pozwolić dereniowi nieco powygrzewać się w ciepłych promieniach słońca, a potem delikatnie zmarznąć podczas jesiennych nocy. Sprawdź, kiedy najlepiej zrywać owoce derenia i do czego mogą być one zastosowane.

Spis treści

1. Dereń jadalny: co to za roślina?
2. Kwiaty i owoce derenia
3. Zalety derenia - dlaczego warto jeść dereń?
4. Co można zrobić z owoców derenia jadalnego?
5. Właściwości derenia
6. Dereń — przetwory i przepisy
7. Przepisy z dereniem w roli głównej

Dereń jadalny: co to za roślina?

Dereń właściwy lub dereń jadalny to krzew lub drzewo dorastające do 7 m wysokości. Roślina pochodzi z Azji Mniejszej i Europy Południowo-Wschodniej. W Polsce nie jest spotykany rosnący dziko, ale coraz chętniej jest uprawiany.

Kwiaty i owoce derenia

Dereń zaczyna kwitnąć już na przełomie lutego i marca, wtedy jest szczególnie cenną rośliną miododajną. Kwitnie zanim jeszcze pojawią się na nim liście. Pod koniec lipca bądź na początku sierpnia dereń wydaje pierwsze owoce. Z wyglądu przypominają nieco owoce żurawiny — to niewielkie czerwone pestkowce. Owoce derenia można zbierać przez cztery miesiące, bo tyle czasu owocuje krzew. W smaku przypominają nieco śliwki, ale pod warunkiem że są zupełnie dojrzałe. Niedojrzałe owoce są kwaśne i twarde.

Zalety derenia - dlaczego warto jeść dereń?

Owoce derenia są bogate w:

• żelazo,
• wapń,
• potas,
• magnez,
• cynk,
• fosfor,
• miedź,
• mangan.

Zawierają również:

• beta-karoten,
• kwasy organiczne (jabłkowy i chinowy),
• pektyny,
• garbniki
• cukry, 
• flawonoidy,
• witaminy: C, P i A.

Dzięki wymienionym składnikom korzystnie działają na układ pokarmowy, wspomagają leczenie anemii, stanów zapalnych, otyłości.

Co można zrobić z owoców derenia jadalnego?

Dereń jest rośliną ozdobną. Pięknie wygląda w marcu, kiedy kwitnie, a także wczesną jesienią, gdy owocuje. Sadzony jest jako żywopłot. Owoce derenia można jeść na surowo (po przemrożeniu). Najczęściej robi się z nich dżemy, marmolady czy też nadzienie do cukierków. Owoce derenia mają działanie antyseptyczne i pomagają w utrzymaniu higieny jamy ustnej. Znane są również nalewki z derenia – dereniówki.

Właściwości derenia

Dereń to naturalne źródło wielu składników odżywczych. Zawiera witaminy —  C, a także P i A. oraz składniki mineralne: żelazo, potas, wapń, fosfor, magnez, miedź, cynk i mangan. Jest też niezłym źródłem beta-karotenu oraz składników działających antystarzeniowo i przeciwutleniająco. Ze względu na dużą zawartość żelaza, dereń stosuje się w celu zapobiegania i leczenia anemii. Można go  również podawać przy problemach trawiennych i biegunce. Właściwości moczopędne derenia wykorzystuje się przy problemach z drogami moczowymi. Pomocny jest przy podagrze, reumatyzmie i migrenie.  Warto stosować go w czasie przeziębienia i w okresach osłabienia organizmu.

Dereń — przetwory i przepisy

Nalewka z derenia to najpopularniejszy sposób wykorzystania jego owoców. Jest smaczna, lekko kwaskowa i bardzo zdrowa. Z derenia robi się również inne przetwory: sok, dżem czy konfitury. Świetnym pomysłem jest przygotowanie owoców derenia w słonej zalewie — tak jak oliwki. Stanowi wtedy oryginalną przekąskę, składnik sałatek albo dodatek do kanapek czy mięsa. Do mięsa można zrobić również wytrawną konfiturę.

Przepisy z dereniem w roli głównej

'Fałszywe oliwki' z derenia jadalnego

Kompot z derenia na zimę

Sok z derenia jadalnego: przepis na przetwory z derenia

Domowa konfitura z derenia jadalnego - dobry przepis

Herbata z derenia: właściwości

Sprawdź w galerii przepisy na domowe remedia na różne dolegliwości.

Zobacz galerię 7 zdjęć

Anna Szubińska

Magdalena Lisowiec