Gatunki bananów - jakie odmiany bananów możesz kupić w polskich sklepach, do czego się nadają?

Banany to jedne z najpopularniejszych owoców na świecie. Są zdrową, pyszną i sycącą przekąską. Można je smażyć, piec i gotować. Chociaż w lokalnym sklepie możesz zobaczyć tylko jeden lub dwa rodzaje bananów, to na całym świecie istnieje ponad 1000 ich odmian (Musa). Są banany słodkie i warzywne, jedne jada się na surowo, inne tylko po obróbce termicznej, wiele z nich ma niepowtarzalne kolory, smaki i kształty. Jakie banany można kupić w polskich sklepach?

Spis treści

1. Banany mogą być słodkie lub wytrawne
2. Gatunki bananów dostępne w Polsce 
3. Odmiany bananów deserowych
4. Odmiany bananów skrobiowych
5. Jak dojrzewać i przechowywać banany
6. Fakty żywieniowe
7. Korzyści zdrowotne jedzenia bananów
8. Galeria: Chlebek bananowy - instrukcja krok po kroku. Sprawdź!
9. Zapamiętaj!

Banany mogą być słodkie lub wytrawne

W Polsce najczęściej jadamy banany na surowo, słodkie owoce stanowią sycącą przekąskę, dodatek do deserów, owsianki i koktajli. Używamy ich także do ciast oraz coraz częściej do podkręcenia smaku dań wytrawnych, m.in mięsnych gulaszy i sałatek. Słodki smak banana znakomicie przełamuje intensywny smak dań pikantnych, a  je go aksamitna konsystencja sprawia, że sosy nabierają wyjątkowo przyjemnej gładkości. Najczęściej spotykaną odmianą, a przez swą największą dostępność, również najpopularniejszą odmianą jest Cavendish. To rodzaj bananów, który kupimy właściwie w każdym markecie, sklepie spożywczym czy warzywniaku. Pochodzą one zazwyczaj z Ekwadoru, Kostaryki lub Kolumbii.

Gatunki bananów dostępne w Polsce 

Cavendish to banany klasyfikowane jako deserowe - słodkie i spożywane na surowo. Ale istnieją również banany skrobiowe, przeznaczone do gotowania, które są bardzo mączyste w smaku i wytrawne. Takie banany wykorzystuje się podobnie jak ziemniaki. Te również są dostępne w w Polsce, ale znacznie mniej popularne. Można je znaleźć w dobrze zaopatrzonych marketach typu cash and carry i niektórych wyspecjalizowanych sklepach. Oprócz bananów zwyczajnych i plantanów w naszych sklepach (niekiedy nawet w dyskontach) dostępne bywają banany czerwone oraz odmiana o nazwie Lady Finger.

• Cavendish - to najpopularniejsza odmiana bananów, dostępna niemal na całym świecie. To odmiana przystosowana do długiego transportu. Owoce zbierane są jako niedojrzałe i przechowywane w warunkach chłodniczych przez cały czas przewozu, który trwa od 2 do 4 tygodni. Po dotarciu do celu banany spędzają kilka dni w specjalnych dojrzewalniach, gdzie pod wpływem etylenu dojrzewają i nabierają żółtej barwy. DO sklepów trafiają dzięki temu idealnie żółte i słodkie owoce.

• Lady Finger - nazywane są też bananami baby, ze względu na swój niewielki rozmiar. Sprzedawane są w kiściach. Pojedynczy banan ma zazwyczaj nie więcej niż 10 cm długości, jasnożółtą, gładką skórkę i słodki, lekko miodowy miąższ o kremowej konsystencji.

• Czerwone banany - czerowne banany są zazwyczaj mniejsze od odmiany Cavendish. Mają czerwoną skórkę i lekko zaróżowiony miąższ. W smaku są znacznie słodsze i delikatniejsze od Cavendish i urzekają lekko malinowym smakiem. Czerwone banany można jeść na surowo, ale smaczne są tylko całkiem dojrzałe owoce.

• Plantany - banany skrobiowe nie nadają się do jedzenia na surowo. Wymagają obróbki cieplnej przed zjedzeniem. Nasz organizm nie byłby w stanie strawić zawartej w nich skrobi. Takie banany, zwane plantanami, są zwykle gotowane, smażone lub grillowane i spożywane razem z pikantnymi potrawami. Banany warzywne są niezwykle popularne w Afryce oraz kuchniach inspirowanych kulturą Afrykanerów. 

Odmiany bananów deserowych

Najbardziej popularne odmiany bananów deserowych przeznaczonych do spożywania na surowo to: Silk Fi, Mysor, Pom, Awa, Tiparot

Odmiany bananów skrobiowych

Choć banany warzywne są w Polsce wciąż rzadkością, można jednak kupić odmiany: Bluggoe, Silver Bluggoe, Pelpita

Jak dojrzewać i przechowywać banany

Banany deserowe uprawiane na eksport są zbierane, gdy są w około 75% dojrzałe, lecz wciąż zielone lub całkiem niedojrzałe. Wszystko zależy od przewidywanego czasu transportu i odległości. Zazwyczaj po przywiezieniu do Polski na krótko przed dostarczeniem do sklepu są traktowane gazem etylenowym, naturalnym środkiem dojrzewającym. W domu najlepiej trzymać je na blacie i pozwolić im dojrzewać w temperaturze pokojowej.

• Aby spowolnić proces dojrzewania, możesz włożyć do lodówki prawie dojrzałe banany. Choć skórka stanie się czarna, owoce pozostaną świeże przez kilka dni.
• Aby przyspieszyć dojrzewanie, umieść je w brązowej papierowej torebce z dojrzałym jabłkiem.
• Możesz również obrać i zamrozić dojrzałe banany do wykorzystania w koktajlach, chlebku bananowym lub lodach bezmlecznych.

Fakty żywieniowe

Porcja 100 gramów niedojrzałych bananów słodkich dostarcza 89 kcal. Banany skrobiowe bogatsze są w prowitaminę A i witaminę C, a także węglowodany i kalorie.

Przeczytaj także: BANANY A ZDROWIE. JAKIE MAJĄ WŁAŚCIWOŚCI? WARTOŚCI ODŻYWCZE BANANÓW

Korzyści zdrowotne jedzenia bananów

• Banany dostarczają wielu korzyści zdrowotnych. Ten popularny żółty owoc jest dobrym źródłem potasu i magnezu, które organizm potrzebuje dla prawidłowego funkcjonowania nerwów i mięśni, a także do utrzymania równowagi płynów i pH.
• Skrobia zawarta w bananie zamienia się w cukier, gdy dojrzewają. Jeśli zjesz banany, zanim będą w pełni dojrzałe, odniesiesz korzyści z różnych rodzajów zdrowej skrobi.
• Szybko przyswajalne cukry złożone banana są metabolizowane do glukozy, którą organizm może wykorzystać do natychmiastego zastrzyku energii. Podczas gdy ich wolno przyswajalne cukry (skrobia) są trwalszą formą paliwa dla organizmu i pomagają ustabilizować poziom cukru we krwi. Natomias oporna skrobia bananowa jest fermentowana w jelicie grubym, gdzie karmi zdrowe bakterie jelitowe.
• Dodatkowo, przeciwutleniacze zawrte w bananie, takie jak związki fenolowe i karotenoidy, mogą chronić twoje komórki przed uszkodzeniem oksydacyjnym. 
• Banany są również bogate w serotoninę, dopaminę i norepinefrynę. Te neuroprzekaźniki pomagają regulować tętno, ciśnienie krwi i nastrój.
• Banany mogą między innymi wspomagać trawienie i zrównoważyć poziom cukru we krwi. Aby dobrze wykorzystać skrobię zawartą w bananach, spożywaj je, gdy są nieco niedojrzałe.

Galeria: Chlebek bananowy - instrukcja krok po kroku. Sprawdź!

Zobacz galerię 5 zdjęć

Zapamiętaj!

Banany to pożywne owoce, które można spożywać jako słodką przekąskę lub wytrawny dodatek skrobiowy.

Są one klasyfikowane jako banany deserowe lub banany do gotowania, które nazywany plantanami.

Warto spróbować różnych gatunków bananów, zwłaszcza jeśli podróżujesz do krajów tropikalnych — dostępnych jest przecież ponad 1000 odmian.

Adrianna Ewa Stawska-Ostaszewska