Jadalne grzyby blaszkowate. Jak wyglądają? Jak je poznać? Które są najpopularniejsze? [ZDJĘCIA i OPISY]
Wśród grzybów blaszkowatych bardzo wiele jest jadalnych i bardzo smacznych. Często jednak omijamy je w lesie obawiając się pomyłki i zabrania do domu grzyba niejadalnego lub wręcz trującego. Przedstawiamy galerię jadalnych grzybów blaszkowatych, podpowiadamy jak wyglądają i które można bezpiecznie zbierać?
Spis treści
- Które grzyby można zbierać? Które są jadalne?
- Kurka, czyli pieprznik jadalny
- Opieńka miodowa
- Gąska zielonka
- GALERIA: Blaszkowate grzyby jadalne
- Pieczarka bulwiasta
- Mleczaj rydz
- Czubajka kania
- Pieczarka łąkowa
- Lejkowiec dęty
- Gołąbek zielonawy
- Gołąbek wyborny
Które grzyby można zbierać? Które są jadalne?
Grzyby jadalne to również te, które pod kapeluszem mają blaszki. Niestety, także niektóre z grzybów trujących także mają takie kapelusze. Dlatego najlepiej zbierać tzw. grzyby rurkowe, czyli te których spód kapeluszy jest gąbczasty. Zapraszamy do obejrzenia naszej galerii grzybów blaszkowatych. Te, które prezentujemy, są jadalne.
Kurka, czyli pieprznik jadalny
Pieprznik jadalny (Cantharellus cibarius), czyli pospolita kurka, ma brzegi owocników podwinięte lub falisto powyginane. U starszych okazów często postrzępione. Owocnik zawsze jest gładki, matowy i nagi. Listewki kapelusza przybierają postać żylastych fałd zbiegających na trzonie, często są rozwidlone lub łączą się.
Opieńka miodowa
Opieńka miodowa (Armillaria mellea) to grzyb leśny nadający się do jedzenia po wstępnym obgotowaniu i odcedzeniu. Wybornie smakuje w marynatach i kiszonkach. Można go także pasteryzować w słoikach i dodawać do zup i sosów. Kapelusz opieńki jest żółtawobrązowy do czerwonobrązowego, oliwkowobrązowy. Powierzchnia kapelusza jest sucha z łatwo ścieralnymi łuseczkami. Blaszki są kremowe, z wiekiem ciemniejące, plamiste i brązowawe. Dobrze przyrośnięte i nieco zbiegające na trzon, dość gęste. Trzon jest cielistobrązowy, u podstawy czasem żółtawy; cylindryczny, powyginany, czasami ze zgrubiałą lub wrzecionowatą podstawą. Powierzchnia trzonu jest pokryta drobnymi kłaczkami. Pierścień pod kapeluszem jest zazwyczaj wyraźny i dość trwały, błonkowaty lub włókienkowaty, białawy, brązowiejący, od spodu często z żółtymi lub brązowymi łuseczkami. Miąższ jest niezmienny, białawy do brązowawego. W starych owocnikach w trzonie włóknisty i twardy. Zapach słaby lub wyraźny, specyficzny, raczej grzybowy, podczas gotowania specyficzny, silny, nieco drażniący. Smak łagodny po chwili nieco gorzki i cierpki. Opieńka miodowa jest pasożytem żywych drzew. Występuje od sierpnia do listopada, w lasach, zaroślach, parkach i ogrodach. Rośnie gromadnie, tworzy duże kępy. Grzyb bardzo pospolity.
Możliwość pomylenia opieńki miodowej z łuskwiakiem nastroszonym (Pholiota squarrosa), silnie trującą maślanką wiązkową (Hypholoma fasciculare), która ma zielonkawe blaszki i siarkowożółty, bardzo gorzki w smaku miąższ, łuszczakiem zmiennym (Kuehneromyces mutabilis).
Gąska zielonka
Gąska zielonka (Tricholoma equestre) ma blaszki niejednakowej długości, zawsze siarkowożółte, wąsko przyrośnięte lub wykrojone ząbkiem, zawsze ciasno ustawione.
GALERIA: Blaszkowate grzyby jadalne
Pieczarka bulwiasta
Pieczarka bulwiasta (Agaricus silvicola) ma kapelusz biały, szybko żółknący, miejsca uszkodzone przebarwiają się na żółto. Kapelusz młodych owocników jest półkulisty, potem wypukły do rozpostartego, często z niskim garbkiem. Jego powierzchnia jest gładka, włóknista, u młodych egzemplarzy czasami także z drobnymi, przylegającymi łuseczkami. Blaszki pod kapeluszem są wolne. U młodych owocników białe, potem jasnoszare, szaroróżowe, z wiekiem szarawo-brązowe. Ostrze blaszek jest nierówne, poszarpane. Trzon owocnika jest biały, czasem z zielonkawożółtym odcieniem, dojrzały nieco zbrązowiały, poniżej pierścienia biały. W miejscach uszkodzonych (uciśniętych) szybko żółknący, żółtopomarańczowy, z wiekiem żółto-brązowawy. Trzon obrzeżony jest bulwiastą nasadą, ze spłaszczonym spodem, rzadko pusty.
Mleczaj rydz
Mleczaj rydz (Lactarius deliciosus) wysoko ceniony kulinarnie grzyb leśny. Barwa jego miąższu jest zawsze bardziej marchewkowa, niż różowa. Rozcięty miąższ wydziela marchewkowe mleczko. Uszkodzone blaszki zawsze zielenieją, jak porysowane ciemno zielonym tuszem.
Czubajka kania
Kania, a właściwie czubajka kania (Macrolepiota procera), często mylona jest z młodymi owocnikami muchomora sromotnika. Choć wydaje się, że to niemożliwe, gdyż kania ma charakterystyczny wygląd. Szczegółowo wyjaśniamy to tutaj:
Kania: jak wygląda? Jak rozpoznać kanię i nie pomylić ze sromotnikiem?
Pieczarka łąkowa
Pieczarka łąkowa (Agaricus campestris) ma kapelusz biały, stary z brązowym odcieniem. Kapelusz pieczarki łąkowej początkowo zawsze jest półkulisty, z wiekiem wypukły i w końcu rozpostarty. Brzeg kapelusza długo jest podwinięty, młody ze zwieszającymi się fragmentami osłony. Jego powierzchnia jest gładka i lśniąca, z wiekiem czasem słabo spękana na drobne łuseczki. Blaszki są początkowo szaroróżowe, dojrzałe czekoladowobrązowe, wąskie, wolne, ostrza gładkie. Trzon nie wyrasta z otwartej pochwy. Można pomylić pieczarkę łąkową ze śmiertelnie trującym muchomorem jadowitym, który ma blaszki zawsze czystobiałe, a nigdy różowe czy ciemnobrązowe. Muchomor jadowity zawsze wyrasta z otwartej pochwy.
Lejkowiec dęty
Lejkowiec dęty (Craterellus cornucopioides) jak sama nazwa wskazuje ma kształt lejka lub trąbki, barwy czarno-brązowej, ziemistej. Miąższ jego jest cienki. Ze względu na charakterystyczny kształt trudno go pomylić z innymi grzybami. Trujących sobowtórów nie ma. Znany także pod potocznymi nazwami: skórzak, cholewka, lejkowiec gładki, kominek.
Gołąbek zielonawy
Gołąbek zielonawy (Russula virescens) jest tak charakterystyczny dzięki szarozielonkawej barwie dużego kapelusza oraz łagodnemu smakowi, że identyfikacja jego zwykle nie budzi żadnych wątpliwości. Można go spotkać w lasach jasnych, prześwietlonych, liściastych (buczynach, dąbrowach, grądach) oraz mieszanych. Doskonały grzyb na marynaty i kiszonki.
Gołąbek wyborny
Gołąbek wyborny (Russula vesca) ma kapelusze średnicy od 5 do 11cm. Młode kapelusze gołąbka są półkuliste, szybko rozpostarte i płytko wklęsłe. O bardzo zmiennej barwie od mięsnoczerwonego, cielistoczerwonego, z ciemniejszym środkiem, często z odcieniami brązowymi lub miejscami wyblakły - białawy. Blaszki ma dość gęste, często rozwidlone przy trzonie, barwy białej. Trzon- krótki i cylindryczny lub zwężony u podstawy, z wiekiem robi się watowaty, z pustymi komorami. Miąższ gołąbka wybornego jest biały, dość zwarty, bez wyraźnego zapachu. Smak łagodny, słodki i orzechowy, bardzo przyjemny. Występuje powszechnie, zwykle pojedynczo lub w grupach po kilka, latem i jesienią, w lasach iglastych i liściastych. Inne nazwy zwyczajowe to: gołąbek wyborny, surojadka, serowiatka.