Pikantna zupa brokułowa z ciecierzycą i makaronem
Barszcz czerwony domowy: wartości odżywcze, właściwości. Jak zrobić czysty barszcz czerwony? [WIDEO]

Autor Zdjęcia: Shutterstock
Barszcz czysty czerwony
Czysty barszcz czerwony z buraków w tradycyjnej postnej wersji podajemy z uszkami (malutkimi pierożkami) lub pasztecikami. Postny barszcz czerwony jest daniem niskokalorycznym o dużej wartości prozdrowotnej. Przeczytaj ile ma kalorii i dlaczego warto go pić częściej niż tylko w święta.
Historia barszczu czerwonego
Historia barszczu czerwonego jest długa i bardzo ciekawa. Barszcz czerwony to prawdziwa pamiątka historyczna i żywy (wciąż gotowany) zabytek kuchni polskiej.
W słynnej Encyklopedii staropolskiej Zygmunta Glogera czytamy, że „Barszcz, od najdawniejszych czasów ulubiona w Polsce polewka kwaskowata, gotowana zwykle z kwasu burakowego (zakwaszona ćwikła), lub chlebowego, uważana przez dawnych botaników polskich za lekarstwo".
Zarówno Marcin z Urzędowa w zielniku wydanym w 1595 r. jak i Szymon Syreński w pośmiertnie wydanej pracy z 1611 r. rozwodzili się nad zaletami barszczu, który „do lekarstwa i do stołu użyteczny jest”. Obaj autorzy stwierdzają, że barszcz pija się w gorączce i po przepiciu. Dzisiaj wiemy, że barszcz czerwony, a szczególnie barszcz przyrządzony na zakwasie buraczanym jest elektrolitem bogatym w potas, niezbędnym w okresach odwodnienie organizmu. W zabytkach piśmienniczych zachował się także XVII-wieczny przepis na płukankę z kwasu buraczanego z miodem na uśmierzenie bólu gardła.
Sprawdź również >>> Prosty barszcz czerwony
Wróćmy jednak do rozkoszy stołu. W Żywocie człowieka poczciwego Mikołaj Rej wspomina barszcz czerwony gotowany z buraków. W kuchni staropolskiej barszcz czerwony podawano na różne sposoby. Czysty, postny barszcz serwowano na jako posiłek południowy w dniu wigilii Bożego Narodzenia lub na śniadanie po całonocnych zabawach karnawału. Taki barszcz podawano czysty lub zabielany, często z grzybami, kaszą lub śledziami. Poza tym podawano barszcz czerwony mięsny gotowany na rurze, kości wołowej ze szpikiem lub ze schabem wieprzowym z uszkami lub kawałkami mięsa.
Nazwę barszcz wywodzi się od ziela Heracleum sphondylium z rodziny selerowatych zwanego po polsku barszczem. Do XIX w. z tego ziela przygotowywano kwaśne zupy. Z czasem wszystkie kwaskowate zupy nazywano barszczem.
Sprawdź również >>> Barszcz czerwony z kulebiakiem
Wartość odżywcza barszczu czerwonego
Talerz barszczu czerwonego, czyli 200 ml, przygotowanego na wywarze z warzyw ma około 55 kcal. Natomiast barszcz czerwony z porcją uszek z nadzieniem grzybowym ważący 280 g to już 252 kcal.
W burakach jest wiele cennych dla naszego zdrowia witamin i związków mineralnych. Jednak w barszczu buraczanym najważniejsza jest betaina - antocyjan - naturalny barwnik nadający wywarowi z buraków piękny czerwony kolor. Betaina jest silnym przeciwutleniaczem (antyoksydantem), który wchodzi w reakcje z wolnymi rodnikami i przeciwdziała rakowaceniu komórek.
Sprawdź również >>> Przepis na świąteczny barszcz czerwony z majerankiem
Betaina zmniejsza ryzyko powstawania miażdżycy, zawału serca, niedokrwiennego udaru mózgu. Jednocześnie betaina wspomaga pracę wątroby i nerek. Wpływa na kondycję naszej skóry, włosów i paznokci.
Buraki, także w postaci kwasu buraczanego, zawierają dużo potasu i działają zasadotwórczo, czyli zobojętniają nadmiar soków żołądkowych wydzielanych po spożyciu produktów zakwaszających – to ważna informacja dla osób spożywających sporo mięsa, pieczywa, słodyczy. Dzięki temu zapobiegają m.in. nadkwasocie i zgadze.
Tradycyjnie barszcz czerwony przygotowuje się na zakwasie buraczanym.
Sprawdź >>> Jak przygotować zakwas na barszcz czerwony?