16 października – Światowy Dzień Chleba

Okrągły, podłużny, z chrupiącą skórką albo w formie płaskiego placka. Chleb niejedną ma formę i doczekał się nawet swojego święta. 16 października został w 1997 roku ogłoszony Światowym Dniem Chleba. To najlepsza okazja, żeby przyjrzeć się jego historii.

Chleb jest jedzony na całym świecie. Choć jego skład w różnych zakątkach jest podobny, to wyglądem może znacznie się różnić. Większość z nas traktuje go jako produkt powszechnie dostępny, znany od dziecka. Był z nami „od zawsze”, więc rzadko zastanawiamy się skąd pochodzi. Światowy Dzień Chleba to moment, kiedy warto przyjrzeć się jego dziejom dokładniej. Ta naprawdę inspirująca opowieść rozpoczyna się około 10 tysięcy lat p.n.e.

Jak to się zaczęło?

Na początku swojej kariery chleb nie przypominał bochenków, które współcześnie zajmują półki w piekarniach. Bliżej było mu do ugotowanej pasty, będącej kombinacją ziaren różnych zbóż (pszenicy, prosa, jęczmienia, żyta) oraz wody. Z czasem zmniejszano jej ilość, co pozwoliło uzyskać płaskie i dość twarde placki. Tego typu specjały pojawiały się w menu ludności zamieszkującej tereny Grecji, Cesarstwa Rzymskiego, Izraela, Mezopotamii, Egiptu.

Przyjmuje się, że to właśnie w państwie faraonów w VI w. p.n.e. powstał pierwszy zakwas. Czy był to celowy zabieg, a może dzieło przypadku? Według jednej z legend pewna niewolnica, przygotowując posiłek, przez pomyłkę zostawiła zbożową mieszankę na słońcu. Kiedy wróciła po naczynie, okazało się, że jego zawartość zaczęła fermentować. Nie chcąc ryzykować kary ze względu na zmarnowanie żywności, postanowiła przyrządzić chlebowe placki mimo zagadkowego procesu. Okazało się, że pulchniejsze ciasto dużo bardziej przypadło wszystkim do gustu. Trudno traktować tę opowieść jako potwierdzone źródło historyczne, ale trzeba przyznać, że historia chleba może rozbudzać wyobraźnię!

Od domowych pieców do piekarni

Średniowiecze można uznać za kluczowy czas w dziejach pieczywa. Wówczas zaczęły powstawać pierwsze piekarnie. Z biegiem lat kształtowały się restrykcyjne przepisy dotyczące wypieku chleba i określania wagi bochenków. Ponadto w XVII wieku popularne stało się dodawanie do chleba drożdży - tę praktykę stosowali przede wszystkim francuscy piekarze.

Na przełomie XVII i XVIII wieku powstało pierwsze nowoczesne urządzenie do mieszania chleba, lecz prawdziwy przełom w branży związany był z rewolucją przemysłową, która miała miejsce w kolejnym stuleciu. Pierwszą fabrykę pieczywa uruchomiono w 1854 roku w Londynie, a w 1912 roku skonstruowano maszynę do krojenia chleba, udoskonaloną kilka lat później o automatyczne pakowanie kromek, by nie traciły świeżości. Kto by pomyślał, że krojony chleb można uznać za jeden z praktyczniejszych wynalazków ludzkości!

Kilkanaście lat później, pod koniec lat 30. ubiegłego wieku datuje się początek firmy La Lorraine, która rozwinęła produkcję w wielu krajach, stając się liderem w branży piekarniczej na rynku europejskim. Od 80 lat z nieustanną pasją, każdego dnia w piekarniach La Lorraine powstaje pieczywo, które zachwyca jakością, świeżością, smakiem i chrupiącą skórką. Cały sekret wyśmienitego chleba tkwi bowiem w recepturze opartej na prostym składzie i doskonałej jakości składnikach.

Chlebowe ciekawostki

Chleb od czasów starożytnych był towarem niezwykle cenionym. W Egipcie umieszczano go w grobowcach jako jedno z obowiązkowych dóbr, którymi zmarli mieli się cieszyć w zaświatach.

Choć rozwój branży piekarniczej kojarzony jest ze średniowieczem, to szacuje się, że pierwsze piekarnie powstały w starożytnej Grecji. Znano wówczas około 70 rodzajów pieczywa, więc wybór był naprawdę imponujący!

W Rzymie chleb odgrywał rolę polityczną. Obywatele mieli żądać chleba i igrzysk, domagając się zaspokojenia ich najważniejszych potrzeb. Rozdawanie chleba przez rządzących miało uspokajać nastroje społeczne i zapewniać poparcie ludu.

Szukając kulinarnych inspiracji w światowych kulinariach, spotkamy się z pieczywem w wielu rozmaitych wersjach. W Indiach naan i chapati jada się jako dodatek do większości potraw. Pieczywo w formie placków zastępuje nawet sztućce.

Z pozoru meksykańska tortilla dużo więcej wspólnego ma z naleśnikiem, ale uznawana jest za rodzaj chleba. W krajach arabskich spotkamy się z pitą, a w Izraelu – z macą.

Chleb może być źródłem wielu inspiracji kulinarnych i świetnym materiałem do wyczarowania wyszukanych przysmaków. Żurek w chlebie wygląda niezwykle efektownie. Czerstwe pieczywo może z powodzeniem posłużyć do przygotowania aromatycznych grzanek do zup i sałatek albo spektakularnych zapiekanek. Na co więc dziś postawisz? Celebrujmy to wyjątkowe święto, delektując się pachnącym i chrupiącym chlebem!

Beszamel poleca! Więcej o historii chleba dowiesz się z książki „Dzieje łakomstwa i obżarstwa” autorstwa naszej redakcyjnej koleżanki Adrianny Stawskiej-Ostaszewskiej, wydanej przez wydawnictwo Harde. Do kupienia w naszym sklepie.