Por: wartość odżywcza i właściwości pora. Zastosowanie kulinarne porów
Por to warzywo z rodziny czosnkowych. Bliski kuzyn czosnku i cebuli. Jest smaczne i ma wszechstronne zastosowanie w kuchni. Do tego zdrowe i pełne wartości odżywczych. Przeczytaj dlaczego warto jeść pora? Zobacz, co można z niego ugotować?
Spis treści
- Skąd pochodzi por?
- Budowa pora
- Por - odmiany uprawne
- Wartość odżywcza pora
- Właściwości pora
- Por na dobry seks
- Kto nie powinien jeść pora?
- Jak kupować pory?
- Jak przechowywać pory?
- Jak używać pora?
- Zastosowanie kulinarne pora
Skąd pochodzi por?
Por pochodzi z Azji Mniejszej. Znany w postaci dzikiej, a następnie uprawiany był już w starożytności. Wzmianki o kuchennym i leczniczym stosowaniu pora znajdziemy w egipskich Papirusach Ebersa, greckich poematach i rzymskiej literaturze agronomicznej i kulinarnej. Por (Allium ampeloprasum L.) należy do rodziny amarylkowatych, podrodziny czosnkowych. Jest bliskim kuzynem czosnku i cebuli. I ma podobne właściwości, co cała rodzina czosnkowych. Do Polski por dotarł dopiero w średniowieczu. Przybył razem z zakonnikami sprowadzonymi z Włoch i Francji.
Budowa pora
Por wyróżnia się w rodzinie cebulowych specyficzną budową. Łodyga pora zwana „piętką” jest silnie skrócona. To odcinek między korzeniami a liśćmi. Liście pora są płaskie i wyjątkowo długie - tworzą półwzniesioną łodygę pozorną z mniej lub bardziej zaznaczoną cebulą. Przy łodydze białe, pod wpływem światła zielenieją. Mogą mieć barwę od jasnozielonej do ciemnozielonej, niebiesko-zielonej, wręcz szmaragdowej. Korzenie są silnie rozwinięte, liczne, lecz cienkie. Mogą rosnąć do ponad 1 m długości.
Por - odmiany uprawne
- Wczesne: Jolant, Varna, Bluevetia.
- Średnio-wczesne: Longina, Pinola, Profina, Arcona, Alita
- Późne (mogą zimować w polu): Blizzard, Arkansas, Clasina, Carina, Patryk
Wartość odżywcza pora
Por jest warzywem niskokalorycznym. Porcja 100 g pora to zaledwie 29 kcal. W tej ilości pora znajdziemy 5,7 g węglowodanów, 2,2 g białka oraz 90,8 g wody. Jednak najcenniejsze są składniki odżywcze zawarte w liściach pora: polifenole i związki siarki. Zarówno polifenole, jak i związki siarki wspierają ochronę organizmu przed wolnymi rodnikami oraz nowotworzeniem. Mają również działanie odtruwające. Por jest bardzo dobrym i niestety niedocenianym źródłem witaminy K, B6, C, magnezu, miedzi, żelaza i kwasu foliowego.
Właściwości pora
Pora powinni jeść wszyscy z małymi wyjątkami. To niezwykle zdrowe warzywo powinna codziennie gościć w naszej diecie. Substancje czynne zawarte w porze aktywnie wspierają układ sercowo-naczyniowy, system odpornościowy, przeciwdziałają rozwojowi infekcji wirusowych. Ze względu na zawarte w nim składniki odżywcze zalecany jest osobom z anemią i reumatyzmem.
Por na dobry seks
W tradycyjnej medycynie ludowej por ze względu na podobieństwo kształtu uważany był za silny afrodyzjak wzmacniający męskie pożądanie. W medycynie chińskiej por na równie z cebulą, czosnkiem, szczypiorem, dymką i szalotką uważany jest stymulator libido. Dlatego mnisi buddyjscy wyłączają go ze swojej diety, aby ich ciałami nie rządziło pożądanie. Dzisiaj wiadomo, że związki zawarte w porach sprzyjają produkcji tlenku azotu w organizmie, który rozszerza i rozluźnia naczynia krwionośne. Proces ten ułatwia przepływ krwi w organach płciowych, co może mieć bezpośredni wpływ na męską potencję.
Kto nie powinien jeść pora?
Przeciwskazaniem do spożycia pora są choroby układu pokarmowego, szczególnie stany zapalne woreczka żółciowego i wątroby. Por ze względu na zawarte w nim związki może wywoływać gazy i zgagę. Ostrożnie podaje się go również dzieciom. Do diety niemowląt można go włączyć dopiero po 10 miesiącu życia.
Jak kupować pory?
Por zdatny do konsumpcji powinien być jędrny, a jego liście zdrowe. Jak większość rodzin cebulowych można go obrać z wierzchnich zwiędniętych lub uszkodzonych liści. Wiosną pory są cienkie i nieduże. Wykorzystuje się je przede wszystkim do zup. Jesienne warzywa osiągają imponujące rozmiary i grubość. Te można zapiekać lub faszerować.
Jak przechowywać pory?
Pory najlepiej przechowywać w lodówce, w dolnej szufladzie na warzywa. Przechowywany w tan sposób por zdatny jest do spożycia nawet do 2 tygodni i dłużej.
Jak używać pora?
W wielu przepisach przeczytacie, że używać tylko białą część pora. Niestety osoby bez podstawowej wiedzy przepisują bezmyślnie te zalecania i stosują do każdej potrawy. To bez sensu. Białą część pora używa się tylko do białych sosów i zup. Natomiast zielone części pora można śmiało używać do wszystkich innych dań.
Po rozkrojeniu należy pora dobrze oczyścić z piasku i ziemi, które mogą utknąć między liśćmi.
Zastosowanie kulinarne pora
Por jest warzywem o wszechstronnym zastosowaniu kulinarnym. Tak jak wszystkie cebulowe jest bazą dla wywaru, podstawą wszelkich zup jarzynowych. Bardzo ceniona przez smakoszy jest zupa porowa, podobna do cebulowej, ale dużo bardziej wyrafinowana. Por świetnie nadaje się na sosy, szczególnie do ryb morskich i wieprzowiny. Duże pory można dusić w śmietanie lub zapiekać pod beszamelem. W liście zawija się również farsze i nadzienia. Surowy por jest bardzo aromatycznym warzywem na surówki.
