Marchew: dlaczego warto ją jeść? Właściwości, własności, zastosowanie
Marchew to popularne warzywo. Trudno sobie wyobrazić bez marchewki zupy, dodatków do drugiego dania, czy popularnej „ryby po grecku”. Marchew chrupana na surowo wzmacnia nie tylko nasze szczęki, ale przede wszystkim organizm. Gotowana zapobiega zaburzeniom jelit. Przede wszystkim marchew jest pyszna. Dlatego jedzmy ją częściej!
Spis treści
Marchew jadalna
Marchew zwyczajna Daucus carota L. to gatunek rośliny z rodziny selerowatych. Chociaż jest rośliną uprawną od tysięcy lat, nadal występuje w stanie dzikim pospolicie na terenie Europy, Azji i Afryki północnej. Również w Polsce.
Zobacz także Zwiędła marchewka, jak przywrócić jej świeżość
Wartość odżywcza marchwi
Znaczenie odżywcze ma tylko korzeń spichrzowy o rozbudowanym miękiszu. Korzeń dziko rosnącej marchewki jest biały, czasem kremowy. Natomiast korzenie odmian uprawnych marchewki mają barwy do białej poprzez żółtą do pomarańczowoczerwonego (barwnik karoten), na purpurowym kończąc. Korzeń marchwi zawiera przede wszystkim węglowodany, białko oraz pektyny. Im korzeń bardziej marchewkowopomarańczowy tym więcej zawiera karotenów, nawet do 1.656 witaminy A oraz 9,938 mg beta-karotenu. Marchew jest także dobry źródłem witaminy B1 i B2, B6, C, E, H, K, PP. W częściach jadalnych marchwi znajdziemy także mikroelementy: wapń 36 mg/100 g, magnez 16 mg/100 g, sód 82 mg/100 g i potas 282 mg/100 g.
Surowa marchew ma 33 kcal w 100 g, natomiast gotowana 30 kcal. Surowa marchewka ma niski indeks glikemiczny (IG = 30), jednak im dłużej ją gotować, tym bardziej wzrasta wartość indeksu glikemicznego. IG gotowanej marchewka może wynosić nawet 90. Dlatego osoby z cukrzycą typu 2 mogą spożywać marchewkę tylko na surowo.
Własności marchwi
Marchew zalecana jest w zaburzeniach trawienia u dzieci i dorosłych. Świeży sok z marchwi zawiera specyficzne związki siarkowe, nazywane czynnikami bifidus. Pobudzają one rozwój bakterii Bifidobacterium bifidum (syn. Lactobacillus bifidus) i przeciwdziałają zaburzeniom trawienia. W biegunkach bakteryjnych stosuje się marchwiankę, rozgotowaną na papkę marchew, która ze względu na wysokie stężenie beta-karotenu przywraca jelitom naturalne funkcje.
Najważniejszym składnikiem marchwi o znaczeniu prozdrowotnym jest beta-karoten. Beta-karoten jest prowitaminą witaminy A. Związek ten chroni nas przed niekorzystnym wpływem wolnych rodników, które mogą wiązać się z substancjami znajdującymi się w komórkach i wywierać szkodliwy wpływ na błony komórkowe oraz na podział komórek. Prowitamina witaminy A opóźnia procesy starzenia się. Beta-karoten wzmacnia system immunologiczny, chroni wyściółkę przewodu pokarmowego i dróg oddechowych przed infekcjami. Odgrywa istotną rolę w profilaktyce przeciwmiażdżycowej wpływając na obniżenie poziomu cholesterolu. Beta-karoten zapewnia ponadto prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku, zwłaszcza o zmierzchu, oraz warunkuje prawidłowe rogowacenie nabłonków.
Zobacz także: Dlaczego niekiedy gotowana marchew jest zdrowsza od surowej?
Zastosowanie kulinarne marchwi
Korzeń marchwi wykorzystuje się do aromatyzowania bulionów i rosołów.
Wypróbuj Przepis na idealny rosół z kury oraz Przepis na chiński rosół na wzmocnienie
Marchew doskonale nadaje się na zupy, szczególnie zupy kremy
Spróbuj przygotować krem według Przepisu na rozgrzewającą zupę z marchwi i imbiru lub chłodnik według Przepisu na oryginalny chłodnik marchewkowy
Tradycyjnie marchewka jest lubianą przez wszystkich jarzyną na ciepło lub w postaci zdrowej surówki
Zobacz Przepis na marchew glazurowaną z pomarańczami oraz Przepis na surówkę z marchwi z dwoma rodzajami selera
Coraz popularniejsze stają się przetwory z marchwi
Zobacz Przepis na marynowaną marchewkę oraz Przepis na galaretkę z marchwi na zimę
Od lat powodzeniem cieszą się odchudzone ciasta marchewkowe
Wypróbuj Przepis na ciasto marchewkowe
