Koktajl Mołotowa: fiński przepis na sukces [Historia od Kuchni]

2022-03-03 12:15

W czasie Wojny Zimowej w 1939 Finowie odparli agresję Związku Radzieckiego (ZSRR) mimo, że posiadali zaledwie 32 czołgi wobec 3000 sowieckich tanków. Jak tego dokonali? Użyli koktajli Mołotowa, które produkowała jedna z najpopularniejszych gorzelni w Finlandii.

Koktajl Mołotowa z okresu Wojny Zimowej
Autor: Ohto Kokko, CC BY-SA 3.0 <http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/>, via Wikimedia Commons Butelka od wódki napełniona mieszaniną zapalającą i zaopatrzona w wodoodporne zapałki
Zbiórka rzeczy dla uchodźców z Ukrainy

Co to jest koktajl Mołotowa?

Koktajl Mołotowa to rodzaj prymitywnego, lecz niezwykle skutecznego w boju, ręcznego granatu zapalającego. Czołgi zazwyczaj mają bardzo gruby pancerz z przodu i po bokach. Z tyłu, gdzie znajdują się także zbiorniki na paliwo, pancerz czołgu jest stosunkowo cienki. Dlatego w walce z uzbrojeniem pancernym ogromnie skuteczne są samodzielne działania pojedynczych żołnierzy piechoty, którzy mogą razić czołgi granatami zapalającymi. 

Koktajl Mołotowa to szklana butelka, napełniona do 2/3 łatwopalną cieczą. Najczęściej benzyną, naftą lub denaturatem (skażonym alkoholem lub czystym etanolem). Butelka jest zaczopowana. W korek wetknięty jest lont z tkaniny, który szybko się nasącza. Po podpaleniu lontu, butelkę należy natychmiast rzucić w cel. Istnieje ryzyko, że butelka rozerwie sie w dłoni żołnierza. Przy uderzeniu o kadłub czołgu szkło rozbija się, a płonąca ciecz rozlewa się i zapala. 

Przepis na koktajl Mołotowa

Obecnie do produkcji łatwopalnej cieczy najczęściej używa się mieszaniny benzyny oraz olejów, w stosunku 2 części benzyny i 1 część oleju (np. jadalnego). Taka mieszanina łatwo się zapala, a olej przedłuża palenie i ogranicza spływanie cieczy z przedmiotów powodując większe zniszczenia.

Koktajli Mołotowa używano także przeciw wojskom niemieckim podczas walk Powstania Warszawskiego w 1944. 

Gorzelnia w służbie wojskowej

Przewaga w uzbrojeniu ZSRR nad Finlandią była przerażająca. Ponad 3000 radzieckich czołgów, wobec 32 fińskich, teoretycznie miało zakończyć atak w ciągu kilku dób. Tak się jednak nie stało. Dlaczego? W walce z wojskami pancernymi skuteczne okazały się działania piechoty uzbrojonej w ręczne granaty zapalające, czyli koktajle Mołotowa. 

Ponieważ fiński przemysł zbrojeniowy nie nadążał z produkcją granatów zaplających, wojsko zleciło to zadanie państwowemu monopolowi spirytusowemu Oy Alkoholiliike Ab. W gorzelni pod Helisnkami uruchomiono linię produkcyjną i zaczęto rozlewać koktajle Mołotowa - specjalną mieszankę smoły, benzyny i etanolu. Do każdej butelki przymocowano z obu stron wodoodporne zapałki. I tak zakład w Rajamäki stał się producentem broni. 

Koktajl rozlewano do półlitrowych butelek na vinna (czyli wódkę) i zamykano nakrętką z logo "Alko ‒ Rajamäki". Wkrótce na malutki zakład zaczęły spadać radzieckie bomby. W odwecie za zniszczenia czołgów chciano gorzelnię zrównać z ziemią. Wtedy zarząd monopolu zdecydował o zakupie czterech dział przeciwlotniczych, które skutecznie broniły zakładu. 

W sumie w Rajamäki zabutelkowano ponad pół miliona koktajli Mołotowa. Nazwę wymyślili żołnierze fińscy, jako odpowiedź na układ Ribbentrop-Mołotow, który zakładał podział Europy między faszystkowskie Niemy i radziecką Rosję. W latach 50. XX w. zakład unowocześniono i od tamtej pory do dzisiaj produkowana jest w nim najpopularniejsza fińska wódka "Koskenkorva Viina", pieszczotliwe zwana Kossu.

Ukraińcy uczą się do Finów

Nie trzeba było długo czekać, Ukraińcy po zbrojnej agresji Rosji wzięli przykład z Finów. Od czwartku 24 lutego 2022 lwowski browar ''Prawda'' rozpoczął masową produkcję koktajli Mołotowa. W ciągu kilku dni pracownicy browaru przekazali lokalnej obronie terytorialnej tysiące butelek zapalających. Butelki z browaru opatrzone są etykietą, która powstała w 2014 roku po rosyjskiej aneksji Krymu. Przedstawia ona  wizerunek nagiego Putina siedzącego okrakiem na krześle, w otoczeniu czołgów i bomb spływających krwią. Na naklejce widnieje również wulgarna nazwa męskiego członka, do którego porównywany jest rosyjski prezydent. Ze względu na możliwość ataku odwetowego rosyjskich wojsk lub grup dywersyjnych, produkcja została przeniesiona w inne utajnione miejsce.