Goździki: właściwości i pochodzenie. Jak dotarły do Europy?
Ze względu na swój charakterystyczny smak i aromat goździki należą do przypraw „z charakterem". I chociaż nie pochodzą z Polski, są ważnym dodatkiem do wielu tradycyjnych potraw i napitków. Czym są goździki i skąd się wzięły w naszej kuchni? Sprawdź też, jakie mają właściwości.
Spis treści
Goździki znane były w Europie już w średniowieczu - trafiały na kontynent dzięki aktywnym kupcom arabskim. Francja używała goździków jako przyprawy już w XII wieku i stamtąd właśnie trafiły do Polski. Dawno temu drzewa goździkowe rosły w całej Indonezji, ale gdy Holendrzy zabrali ją Portugalczykom, wycięli wszystkie drzewa, monopolizując je tylko na tzw. Wyspach Korzennych. Drzewa goździkowe od tysięcy lat były również znane w Chinach, a na cesarskim dworze panował zwyczaj, że kto stawał przed władcą, musiał żuć goździki, by z jego ust wydostawał się miły dla cesarza zapach. Obecnie do przodujących producentów goździków należy Tanzania, a szczególnie należące do niej wyspy Zanzibar i Pemba, ponadto Madagaskar, Indonezja, Komory, Seszele, Sri Lanka i Kenia.
Czym właściwie są goździki?
Goździki to zerwane w pewnym momencie i wysuszone pąki kwiatowe drzewa goździkowego. Ich charakterystyczny zapach pochodzi od związku o nazwie eugenol (zawiera go również cynamon), a piekący smak - od olejków zawartych w pąkach. Dla jakości goździków bardzo ważna jest pora zbiorów. Pączki zebrane zbyt wcześnie lub kilka dni za późno mają mniej aromatu. Z jednego drzewa zbiera się przeciętnie około 4 kg suszonych goździków (na 1 kg suszu potrzeba około 4 kg pąków), ale są i drzewa, które dają aż 30 kg.
Goździki to przyprawa o charakterystycznym smaku i aromacie, którą najczęściej używa się w kuchni do wypieków, kompotów, konfitur lub marynat. Znane są również przepisy, w których goździkami przyprawia się mięso (np. wbija się je w pieczenie z wieprzowiny lub w drób).
Goździki w medycynie - właściwości goździków
Zanim trafiły do kuchni, goździki były wykorzystywane w medycynie. Przede wszystkim leczyło się nimi (w medycynie chińskiej i indyjskiej) bóle zębów, regulowały pracę żołądka i układu pokarmowego (uwalniały z gazów, dlatego goździki są dzisiaj naszą tradycyjną przyprawą do wigilijnego kompotu z suszu, który po obfitym posiłku ułatwia trawienie), były stosowane jako środek przeciwko robakom.
Jednak nadmiar spożycia zawartego w goździkach eugenolu może być szkodliwy i prowadzi do poważnych zaburzeń, np. utraty przytomności, palpitacji serca czy uszkodzenia wątroby.
