Dlaczego warto używać ziół i przypraw? Przyprawy w kuchni i ziołolecznictwie
Każdy ma kuchni przyprawy ziołowe i korzenne, bo szczypta majeranku lub pieprzu nadaje daniu wyrazisty smak i aromat. Ale przyprawy nie tylko podnoszą walory smakowe potraw. Korzystnie wpływają też na zdrowie, mają bowiem właściwości lecznicze. Przyprawy mogą więc pomóc złagodzić różne dolegliwości. Jakie przyprawy do czego i na co pomagają?
Popularne przyprawy i ich właściwości
Majeranek – poprawia trawienie, zapobiega wzdęciom, dlatego dodaje się go do tłustych, ciężkostrawnych dań, np. grochówki, pieczonego boczku, żurku z kiełbasą. Poza tym łagodzi mdłości i działa przeciwzapalnie. Należy go dodawać pod koniec gotowania, bo pod wpływem wysokiej temperatury traci aromat.
Oregano – należy do tej samej rodziny co majeranek, aczkolwiek jego smak jest inny. Oregano jest skutecznym środkiem na przeziębienie i grypę. Obniża gorączkę i łagodzi kaszel, ponieważ ułatwia wykrztuszanie flegmy. Podobnie jak majeranek wspomaga trawienie. Nie traci szybko smaku podczas gotowania. Dobrze się komponuje z rybami, mięsem, bakłażanem, sosem pomidorowym.
Rozmaryn – korzystnie działa przede wszystkim na układ pokarmowy. Ułatwia trawienie, zapobiega wzdęciom i gazom, zwiększa wydzielanie żółci niezbędnej do trawienia tłuszczu. Jest także dobrym lekiem na zmęczenie, kłopoty z koncentracją, ponieważ poprawia krążenie krwi. Pasuje do jagnięciny, wieprzowiny, dziczyzny, kaczki i niektórych warzyw (bakłażan, cukinia, kapusta).
Szałwia – ma działanie przeciwzapalne i bakteriobójcze, dlatego napar z tego zioła często jest używany przy zapaleniu dziąseł i gardła. Ogranicza też nocne pocenie u kobiet w okresie klimakterium, poprawia pamięć i nastrój. Szałwię dodaje się do tłustych mięs (wieprzowina, gęś), fasoli, bakłażana, zapiekanek.
Papryka ostra (chili) – pobudza wydzielanie soków trawiennych, śliny i przyspiesza przemianę materii. A wszystko to za sprawą enzymu o nazwie kapsaicyna. Powoduje on także zwiększenie wydzielania endorfin, a zatem ostra papryka poprawia także nastrój. A dodaje się ją do mięs, sosów, duszonych warzyw.
Kminek – działa rozkurczowo i wiatropędnie, dlatego pomaga przy wzdęciach, kolce jelitowej, gazach. Używa się go do przyprawiania wieprzowiny, kapusty, serów.
Bazylia – działa uspokajająco, poprawia koncentrację i pamięć. Ma też właściwości antyalergiczne, poleca się ją więc przy katarze siennym. To bardzo aromatyczne zioło dodawane jest do wielu potraw. Świeża znakomicie się komponuje z serem mozzarellą i pomidorami.
Tymianek – działa wykrztuśnie, bo pobudza ruchy nabłonka wyściełającego drogi oddechowe i upłynnia wydzielinę. Napar z tymianku warto więc pić przy męczącym kaszlu. Jako przyprawa pasuje do duszonych i pieczonych mięs.
Pieprz – pobudza apetyt, ułatwia trawienie, stymulując wydzielanie soków żołądkowych, zapobiega wzdęciom. Ma również działanie lekko moczopędne i zwiększa wchłanianie selenu oraz witamin z grupy B. Pieprz jest przyprawą uniwersalną. Ożywia smak każdej niemal potrawy. Trzeba tylko pamiętać, że ziarnisty dodajemy na początku gotowania (np. do rosołu), a mielony pod koniec obróbki cieplnej.
