Lucyna Ćwierczakiewiczowa. Pierwsza polska gastrocelebrytka i "królowa obiadów"

Kiedy mówimy o polskich gastrocelebrytach na myśl przychodzi Magda Gessler, Ewa Wachowicz, Robert Makłowicz czy Pascal Brodnicki. Przed stu laty termin "celebryta" był jeszcze nieznany, ale Lucyna Ćwierczakiewiczowa była osobą powszechnie znaną i rozpoznawalną. Odkryjmy historię tej niezwykłej kobiety!

Lucyna Ćwierczakiewiczowa to pierwsza polska gastrocelebrytka, której wpływ na polską kuchnię był porównywalny do wpływu Mickiewicza na literaturę. Autorka książek kucharskich i poradników domowych zdobyła sławę swoim ciętym językiem, przesadną oszczędnością i niekonwencjonalnym stylem bycia.

Lucyna Ćwierczakiewiczowa "365 obiadów za pięć złotych"

Mówi się o niej, że była warszawską celebrytką jeszcze przed pojawieniem się tego określenia. Jej przepisy, w tym słynny sposób na pączki, wciąż cieszą się popularnością i są obecne w naszych kuchniach.

Lucyna Ćwierczakiewiczowa urodziła się 17 października 1826 roku w Warszawie. Pochodziła z dobrze sytuowanej rodziny von Bachmanów i była dwukrotnie zamężna. Choć początkowo nie przejawiała większego zainteresowania gotowaniem i prowadzeniem domu, jej fascynacja roślinami, owocami i zwierzętami skłoniła ją do zgłębiania wiedzy kulinarnej. W 1858 roku wydała swoją pierwszą książkę kucharską, a prawdziwy rozgłos zdobyła publikacją "365 obiadów za pięć złotych" w 1860 roku, która nadal jest popularna.

Ćwierczakiewiczowa osiągnęła sukces na miarę swoich czasów, a nawet pobiła samego Mickiewicza pod względem popularności swoich książek. Wysokość honorarium za jej najsłynniejszą książkę przebiło honorarium Henryka Sienkiewicza za "Potop" czy Bolesława Prusa za "Faraona".

"Kulinarny harpagan" - Magda Gessler swoich czasów

Jej cięty język i charyzmatyczna osobowość przyciągały znamienite towarzystwo do jej salonu, gdzie gościła ich nie tylko na smaczne kolacje, ale także na wieczorki literackie i dyskusje o bieżących sprawach.

Nie unikała uszczypliwości, co dobitnie uświadomiła Elizie Orzeszkowej, która zapytała kucharkę, czy "pisze o plackach". "A pani pod placki" odparła natychmiast Ćwierczakiewiczowa. Jej niekonwencjonalny styl bycia, bardzo cięty język i rubaszny styl bycia przyczynił się do sukcesu jej książek kucharskich, ale to różnorodność przepisów i znakomita znajomość gustów Polaków przyciągały czytelników.

Ćwierczakiewiczowa była również znana z oszczędności, a niektórzy prześmiewczo nazywali ją "Ćwierciakiewiczową". Mimo to zgromadziła znaczny majątek, który w tamtych czasach był imponujący.

Dziedzictwo Ćwierczakiewiczowej

Pod koniec życia zmagała się z otyłością, chociaż zachęcała innych do jedzenia warzyw, owoców i regularnej gimnastyki w swoich dziełach. Niektórzy twierdzą nawet, że jej tusza uniemożliwiała jej chodzenie przodem po schodach, dlatego poruszała się tyłem. Lucyna Ćwierczakiewiczowa zmarła w lutym 1901 roku po krótkiej walce z gruźlicą.

Dziedzictwo Ćwierczakiewiczowej w polskiej kuchni jest niezwykle istotne. Jej przepisy, które przetrwały wiele lat, wciąż są wykorzystywane przez wielu kucharzy i entuzjastów gotowania. Słynne pączki Lucyny Ćwierczakiewiczowej cieszą się szczególną popularnością podczas tłustego czwartku, a jej inne potrawy, takie jak tradycyjne polskie dania obiadowe, śledzie, ciasta i deser, są nadal obecne na naszych stołach. Miano kultowych otrzymały również flaki po warszawsku z pulpetami czy też pierś kurczaka pieczona z ziemniakami i marchewką.

Lucyna Ćwierczakiewiczowa zmieniła sposób myślenia o gotowaniu i kuchni. Jej wpływ na polską kulturę kulinarną jest trwały, a jej przepisy i wskazówki nadal inspirują nas do odkrywania smaków i tradycji kulinarnych.

Romana Makówka