Oliwa: jak rozpoznać dobrą oliwę extra vergine?

Oliwa najlepszej jakości, czyli extra vergine, spożywana regularnie,  obniża ciśnienie krwi, wzmacnia system odpornościowy, zapobiega kamicy żółciowej, chroni przed nowotworami i opóźnia procesy starzenia. Jak rozpoznać dobrą oliwę extra vergine?

Spis treści

1. Jakie są rodzaje oliwy?
2. Jak rozpoznać dobrej jakości oliwę?

Oliwa to sok wyciśnięty z owoców drzewa oliwnego. Oliwki nie później niż 24 godziny po zbiorze są płukane w wodzie i wraz z pestkami miażdżone w mechanicznych prasach. Wytłoczony z oliwek płyn jest oddzielany od wody i filtrowany – właśnie to jest oliwa z pierwszego tłoczenia. Świeża oliwa z pierwszego tłoczenia jest następnie klasyfikowana m.in. ze względu na poziom kwasowości, smak, aromat.

Jakie są rodzaje oliwy?

Ta najlepszej jakości, zawierająca nie więcej niż 0,8 g kwasu oleinowego w 100 g, to ekstra oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia (taka jest polska definicja tej kategorii oliwy, którą producent, zgodnie z normami Unii Europejskiej, jest zobowiązany umieścić na etykiecie; producenci stosują także określenia extra virgin lub extra vergine). Świeża oliwa extra virgin jest gotowa do spożycia, nie poddaje się jej rafinowaniu; najczęściej producenci mieszają kilka oliw extra virgin, tłoczonych z różnych gatunków oliwek, aby uzyskać konkretny smak i zapach.

Gorszej jakości oliwa z pierwszego tłoczenia, zwana virgin, o poziomie kwasowości do 2 g/100 g, nie jest dostępna w sprzedaży. Jest poddawana procesowi rafinowania, po czym dodaje się do niej niewielką ilość nierafinowanej oliwy z oliwek w pierwszego tłoczenia, by przywrócić jej smak i zapach. Tak powstaje zwykła oliwa z oliwek, znana jako pure olive oil, refined oil lub po prostu olive oil (polska definicja, obowiązująca na etykietach: oliwa z oliwek zawierająca rafinowaną oliwę z oliwek i oliwę z oliwek z pierwszego tłoczenia). Ma mniej wartości odżywczych, jest mniej wyrazista w smaku i tańsza niż nierafinowana oliwa extra virgin.

Z masy pozostałej po pierwszym tłoczeniu, czyli tzw. wytłoczyn, uzyskuje się przy użyciu substancji chemicznych oliwę oznaczaną przez producentów jako sansa, orujo lub pomace – jest to najniższej jakości rafinowana oliwa spożywcza (polska definicja: oliwa z wytłoczyn z oliwek).

Jak rozpoznać dobrej jakości oliwę?

Na etykiecie  powinna znajdować się polska definicja: ekstra oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia. Obowiązkowe jest wskazanie państwa pochodzenia oliwek, a także miejsca, gdzie została wyprodukowana oliwa, opis metody tłoczenia, kto i gdzie rozlewał, adres i nazwa dystrybutora lub importera.

Dobrej jakości oliwa ma kolor zielonkawy lub lekko wpadający w żółty. Jeśli jest w innym kolorze, np. pomarańczowym, oznacza to, że oliwa się utleniła np. ze starości i nie nadaje się do spożycia. Sprawdzaj datę ważności – okres przydatności do spożycia powinien wynosić maksymalnie 24 miesiące, jednak już po półtora roku od daty produkcji oliwa zaczyna tracić swe właściwości.Oliwa powinna być zapakowana w butelkę z ciemnego szkła, aby ją chronić przed szkodliwym działaniem światła. Na półkach sklepowych powinna być umiejscowiona z dala od źródeł ciepła, gdyż wysoka temperatura także powoduje utlenianie się oliwy.

I wreszcie cena. Nie jest wyznacznikiem jakości oliwy, ale dobry produkt nie może kosztować mniej niż 6-8 euro za litr, gdyż takie są realne koszty produkcji.