Smalec – polskie dobro narodowe. Sprawdzone przepisy, także w wersji wegetariańskiej

2025-05-28 12:21

Nie ma to jak pajda świeżego chleba ze smalcem – prosto, swojsko i z charakterem! Tradycyjnie wytapiany ze słoniny i podgardla, smalec to kulinarny klasyk, który potrafi zaskoczyć różnorodnością. Jedni wolą go z cebulką i jabłkiem, inni z majerankiem, czosnkiem czy suszonymi grzybami. A co powiesz na smalec… bez mięsa? Tak, to możliwe – i pyszne! Poznaj sprawdzone przepisy na tradycyjny smalec oraz dwie genialne wersje wegetariańskie, które mają wszystko, czego trzeba, by rozkochać w sobie nawet zatwardziałych fanów klasyki.

Smalec: trzy oryginalne przepisy na smalec [także wegetariański]
Autor: Shutterstock Dobry smalec i kiszony ogórek to duet nie do pobicia, smakowity i wonny. Od czasu do czasu warto sobie pozwolić na taką swojską pajdę chleba.

Smalec to tłuszcz wytopiony ze słoniny. Czysty, bez dodatków znakomicie sprawdza się podczas smażenia, bo można go podgrzewać do bardzo wysokiej temperatury zanim zacznie się palić. Punkt dymienia czy też temperatura dymienia smalcu jest jedną z najwyższych ze wszystkich jadalnych tłuszczów. Ale smalec to także znakomity dodatek do pieczywa, zwłaszcza jeśli przygotujemy go z aromatycznymi dodatkami. Smalec z cebulką, jabłkiem, czosnkiem czy też po prostu ze skwarkami to już klasyka. Ale neutralny smak smalcu sprawia, że coraz odważniej z nim eksperymentujemy.

Do smalcu można dodać grzyby, mięso, a nawet suszone owoce. Za każdym razem otrzymując nową jakość. A żeby tym, którzy nie jadają mięsa i produktów odzwierzęcych nie było przykro wymyślono smalczyki roślinne, które przygotowuje się oleistych ziaren lub z roślin strączkowych. Samczyk z fasoli kupimy niemal w każdym markecie, ale zrobiony samodzielnie smakuje o niebo lepiej. W galerii przedstawiamy kilka przepisów na smalec i smalczyk - od tradycyjnych receptur po te bardziej wyszukane i oryginalne receptury. Z pewnością każdy znajdzie tu smarowidło idealne dla siebie.

Czy smalec jest zdrowy?

Smalec przez lata miał złą prasę – obwiniano go o podnoszenie cholesterolu i zatykanie tętnic. Jednak współczesne badania pokazują, że sprawa nie jest tak jednoznaczna. Choć smalec to tłuszcz zwierzęcy, zawiera też sporo jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, takich samych jak w oliwie z oliwek. W odpowiednich ilościach może być elementem zrównoważonej diety – zwłaszcza jeśli pochodzi od zwierząt z wolnego wybiegu, karmionych naturalnie, bez antybiotyków. Zawiera też witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, jak A, D, E i K.

Oczywiście, kluczem jak zawsze jest umiar. Smalec to produkt wysokokaloryczny i bogaty w tłuszcze nasycone, więc nie należy przesadzać z jego ilością. Świetnie sprawdza się jako dodatek – odrobina na pajdzie chleba z ogórkiem kiszonym może być smacznym i sycącym urozmaiceniem. Warto też wybierać domowy smalec bez konserwantów i zbędnych dodatków – wtedy mamy pewność, co dokładnie jemy.

Galeria: 9 przepisów na smalec  z dodatkami i wegańskie smalczyki

Jaki tłuszcz jest najlepszy do smażenia? Jak smażyć zdrowo?