AIPA, APA, Imperial IPA: piwa z amerykańskim chmielem. Jak smakują?

Wśród piwoszy coraz większą popularność zyskują piwa warzone z wykorzystaniem amerykańskich chmieli. Co to jest AIPA, APA i Imperial IPA? Czym się różnią? Jaka jest ich geneza? Jak smakują piwa z amerykańskim chmielem?

Piwa z amerykańskim chmielem to najmodniejsze dzieci „piwnej rewolucji” – intensywnych zmian na rynku, które skutkują coraz większą różnorodnością i jakością piw produkowanych obok głównego browarniczego nurtu zdominowanego przez wielkie koncerny.

Zaczęło się od Ataku Chmielu z browaru kontraktowego Pinta – pierwszego IPA uwarzonego komercyjnie w Polsce. Potem były Rowing Jack z AleBrowaru, Imperium Atakuje z Pinty, Pacific Pale Ale oraz IPA z Artezana. Sukces piw warzonych z wykorzystaniem amerykańskich chmieli skłonił średniej wielkości browary regionalne do stworzenia własnych propozycji – tak powstały bardzo udane AIPA z browaru Kormoran, a ostatnio Grand Prix uwarzone przez browar Ciechanów.

Co to jest AIPA? To Amerykańskie IPA. A co to jest IPA? To piwo India Pale Ale. No dobra, a co to jest Pale Ale? I tak dotarliśmy do sedna...

Co to jest Pale Ale?

Pale Ale to piwa górnej fermentacji (wykorzystywane drożdże fermentują w wysokiej temperaturze, w odróżnieniu od drożdży wykorzystywanych przy warzeniu np. powszechnych w Polsce lagerów – te fermentują w niższej temperaturze; są to piwa dolnej fermentacji). Przy ich warzeniu wykorzystywane są głównie wywodzące się z Wielkiej Brytanii słody pale ale, a także słody monachijskie i karmelowe. Smak i aromat to wyraźna chmielowa goryczka i charakterystyczne owocowe estry.

IPA to piwo wywodzące się z Wielkiej Brytanii. To India Pale Ale. Powstało w XIX wieku. A narodziło się zgodnie z powiedzeniem, że potrzeba jest matką wynalazków. W czasach kolonialnych Brytyjczycy szukali piwa, które będzie w stanie przetrwać długą morską podróż do Indii. Z czasem zauważyli, że chmiel ma właściwości konserwujące – im więcej chmielu, tym piwo wolniej się psuło. Tak powstało India Pale Ale. To klasyczne brytyjskie Pale Ale, ale bardziej nachmielone. Potem pojawiło się tzw. chmielenie na zimno. Piwowarzy zauważyli, że chmielenie już odfermentowanego piwa w niższych temperaturach znacznie wzmacnia jego aromat.

Zatem IPA, czyli India Pale Ale, to silniej nachmielone Pale Ale charakteryzujące się wyraźnym chmielowym aromatem.

Silnie nachmielone to znaczy jak nachmielone? Piwowarzy stosują jednostkę IBU (International Bittering Units, czyli Międzynarodowe Jednostki Goryczki). 1 IBU odpowiada zawartości 1 miligrama izo-alfa kwasów pochodzących z chmielu w 1 litrze piwa. Przeciętne, powszechne w Polsce jasne pełne to 15-20 IBU. Przyjmuje się, że dolna granica dla piw Pale Ale to 25-30 IBU. Natomiast piwa India Pale Ale (IPA) to już minimum 40 IBU.

Co to jest AIPA – American India Pale Ale?

Czym jest American IPA, czyli AIPA? To po prostu IPA warzone w wykorzystaniem amerykańskich chmieli. Uprawiane w północno-zachodnich stanach chmiele charakteryzują się wyrazistym aromatem, wydobywanym najlepiej we wspomnianym chmieleniu na zimno. Ten aromat jest cytrusowo-tropikalny (zapach mango, ananasa, grejpfruta itp.) oraz żywiczny (wyraźny aromat lasów sosnowych). Goryczka jest przesiąknięta tymi cytrusowo-żywicznymi aromatami. Przykłady polskie: Atak Chmielu (Pinta), American IPA (Kormoran), Rowing Jack (AleBrowar), Grand Prix (Ciechanów), IPA (Artezan).

Odmian amerykańskich chmieli jest dużo. Najpopularniejsze to simcoe, cascade, amarillo, palisade, chinook, citra, mosaic, tomahawk... W zależności od zastosowanych mieszanek uzyskuje się różne bukiety aromatu i smaku - z przewagą tropikalnych cytrusów lub leśnej żywicy. Piwo Single Hop to złocisty trunek uwarzony z wykorzystaniem tylko jednej odmiany chmielu. Ale najczęściej stosuje się ich kilka.

Czym jest APA? To American Pale Ale – Pale Ale uwarzone z wykorzystaniem amerykańskich chmieli. Poziom nachmielenia jest wysoki, ale nie tak wysoki jak w AIPA, czyli Amercian India Pale. IBU kształtuje się na poziomie 30-45 IBU. Przykład polski: Pacific Pale Ale z browaru Artezan.

Co to jest AIPA – Imperial India Pale Ale?

Czym jest Imperial IPA, czyli IIPA? To AIPA z dużo większym ekstraktem, poziomem nachmielenia (od 60 do nawet 120 IBU) i poziomem alkoholu (od ok. 7-7,5 proc.). Potocznie mówi się, że IIPA (Imperial IPA) to "AIPA na sterydach". Piwo powinno być bardzo mocno goryczkowe z wyraźnym cytrusowo-żywicznym aromatem amerykańskich chmieli. Goryczka bardzo długo utrzymuje się na języku. Przykłady polskie: Imperium Atakuje (Pinta), Brackie Imperial IPA.

W USA, skąd piwa z amerykańskim chmielem się wywodzą, AIPA to po prostu IPA, a IIPA funkcjonuje najczęściej jako Double IPA – czyli IPA ze zwiększonym ekstraktem, poziomem nachmielenia i poziomem alkoholu.