Borowik amerykański, czyli złotak wysmukły opanował polskie lasy. Jak wygląda? Czy można go jeść?

Borowik amerykański, czyli złotak wysmukły (łac. Boletus projectellus), zwany również borowikiem wrzosowym  lub wrzosowiskowym opanował polskie lasy. To gatunek inwazyjny, pochodzący z Ameryki Północnej.  Grzybiarze go pokochali, bo jego owocniki są bardzo liczne, a do tego nie zarobaczywione. Jak wygląda? Czy jest jadalny? Gdzie można go spotkać? Odpowiadamy na te i inne pytania. 

Owocniki borowika wysmukłego

Owocniki borowika wysmukłego mają średnicę od 6 do 25 cm. Jak można go rozpoznać, jak wyglądają jego poszczególne elementy?

• Kapelusz jest jasnobrązowy. Kapelusz na początku jest prawie kulisty, później wypukły, do poduchowatego włącznie. Skórka kapelusza jest sucha, gładka i matowa, wręcz zamszowa. Podczas wilgotnej pogody u starszych egzemplarzy jest lepka. Skórka kapelusza wychodzi daleko poza jego krawędź, tworząc widoczny wałek. 
• Rurki pod kapeluszem są białe lub kremowe. Pory są drobne i okrągłe, po uszkodzeniu nie przebarwiają się.
• Trzon borowika amerykańskiego ma kolor od kremowego, przez beżowy, do jasnobrązowego. Trzon jest silnie żłobkowany. Jego powierzchnia pokryta jest pionowymi bruzdami. To cech charakterystyczna tylko dla tego gatunku. Dzięki temu trudno go pomylić z innymi borowikami. 

Występowanie złotaka wysmukłego 

Złotak, borowik wysmukły występuje w Ameryce Północnej. Do Europy dotarł pod koniec lat 80. XX w. Pierwsze doniesienia o jego obecności pochodzą z Litwy. Następnie obserwowano jego wędrówkę na Północ i na Zachód. W Polsce obecny jest na Podlasiu oraz w lasach pobrzeża Bałtyku. Obficie występuje w paśmie od Suwałk do Łeby. Borowik amerykański występuje w otoczeniu sosny pospolitej (łac. Pinus sylvestris) i kosodrzewiny (łac. Pinus mugo) z którymi związany jest mykoryzą. W Polsce najczęściej spotykany jest na siedliskach piaszczystych na przykład na zarośniętych przez sosny wydmach lub wrzosowiskach. Stąd jedna z jego nazw gatunkowych. 

Trujące sobowtóry 

Borowika amerykańskiego ze względu na charakterystyczny, silnie bruzdowany trzon trudno pomylić z grzybami trującymi z rodziny borowikowatych: szatańskim, ponurym i goryczakiem. 

Więcej tutaj: Atlas grzybów trujących podobnych do jadalnych

Wartość odżywcza borowika amerykańskiego

Wartość odżywcza borowików skumulowana jest w całym owocniku, który zawiera witaminy: A, B1, B2, C, D, PP i E. Zawiera także wiele soli mineralnych. Borowiki w 80% składają się z wody, pozostałe 20% masy to w większości białka i trochę cukrów. Borowiki amerykańskie, tak jak wszystkie grzyby, są produktem niskokalorycznym. Ze względu na zawartość białka zbudowanego z łatwo przyswajalnych aminokwasów egzogennych (tj. takich, które nasz organizm nie jest w stanie sam zsyntetyzować i potrzebuje ich dostarczyć z zewnątrz), borowiki są dobrym źródłem tych związków dla wegetarian. 

Złotaki są ważnym źródłem błonnika, który odgrywa istotną rolę w procesie trawienia. Trzeba jednak pamiętać, że tym błonnikiem jest ciężkostrawna chityna. Dlatego nawet prawdziwków nie podajemy dzieciom poniżej 6 roku życia oraz osobom starszym i schorowanym.

Jak przechować borowiki? Jak zrobić zapasy na zimę?

Przydatność kulinarna borowików

Borowiki amerykańskie są jadalne, choć nie tak aromatyczne jak borowik szlachetny.  Jednak ze względu na swój łagodny smak i grzybowy zapach są grzybem cenionym przez grzybiarzy. Owocniki są zdrowe, nigdy nie zarobaczywione, ponieważ nasze rodzime gatunki owadów żerujących na owocnikach grzybów nie znają tego gatunku i go nie kolonizują. Z borowika wysmukłego  przygotowuje się marynaty, używa do zup i sosów, a także suszy. 

Borowiki w białym sosie winnym

Nadziewane kapelusze borowików

Borowiki marynowane w słodko-kwaśnej zalewie

Jak suszyć borowiki w suszarce?

Paszteciki z borowikami w cieście francuskim

Tagliatele z borowikami

Risotto porcini: ryż z borowikami po włosku 

Pasztet z jajek z borowikami