Chryzantema jadalna, czyli złocień wieńcowy: właściwości, wartość prozdrowotna, przydatność kulinarna

Czy chryzantemy są jadalne? Okazuje się, że tak. Złocień wieńcowy (Chrysanthemum coronarium, chiński Chop Suey), to jadalna odmiana chryzantemy. W Polsce jest znany jako roślina ozdobna, na świecie słynie ze swych właściwości zdrowotnych i niezwykłych walorów smakowych. Jest bogatym źródłem witamin i minerałów. Spożywanie złocienia wieńcowego zaleca się w przypadku przeziębienia, bólu głowy, gorączki oraz w stanach „suchego oka”.

Spis treści

1. Właściwości i składniki odżywcze
2. Przeciwwskazania 
3. Chryzantema jadalna w kuchni

Właściwości i składniki odżywcze

Złocień wieńcowy to bogate źródło wielu witamin (z grupy B, C, beta-karoten) i minerałów (potas, żelazo), a także przeciwutleniaczy i związków biochemicznych (alfa-pinen, benzaldehyd). Potas jest pomocny w obniżaniu ciśnienia krwi, a benzaldehyd wspomaga trawienie.

Ziele chryzantemy jadalnej jest zalecane w stanach zapalnych, przeziębieniach, gorączce, zaparciach oraz bólach głowy. Jest także pomocne w leczeniu arteriosklerozy. Skutecznie chroni przed kamieniami nerkowymi. Regularne picie naparu z kwiatów pomaga przy suchych oczach. Herbatka z jadalnej chryzantemy zalecana jest kierowcom i ludziom dużo pracującym na komputerze. 

Przeciwwskazania 

Chryzantema jadalna, szczególnie koszyczki jej kwiatów (środki) zawiera składnik o nazwie pyrethrin - roślinny środek owadobójczy, atakujący system nerwowy owadów - który spożywany w większych dawkach może być potencjalnie szkodliwy. U osób uczulonych na ambrozje, mniszek lekarski, nawłoć, słoneczniki lub stokrotki złocień wieńcowy może wywołać alergię. Spożywania  chryzantemy powinny unikać osoby zażywające leki na podwyższone ciśnienie, podagrę, HIV, opryszczkę, immunosupresanty oraz insulinę. Z powodu braku odpowiednich badań odradza się spożywanie chryzantemy jadalnej przez kobiety w ciąży oraz karmiące matki.

Chryzantema jadalna w kuchni

Złocień wieńcowy ze względu walory smakowe cieszy się ogromną popularnością w całej południowo-wschodniej Azji, gdzie poza wykorzystaniem kulinarnym ma również zastosowanie medyczne. Chryzantema jadalna nazywana jest w Chinach Tangho lub  Ai Cai, w Japonii to Shungiku i Kikuna, a w Wietnamie - Tan O. 

W kuchni wykorzystuje się młode pędy rośliny. Są one bardzo soczyste i chrupiące. Mają gorzki smak i wyrazisty chryzantemowy zapach. Dzięki gorzkiemu posmakowi złocień często jest stosowany do sałatek podobnie jak rukola. Ze złocienia wieńcowego robi się z sushi i pikle, smaży się go w woku, dodaje do zup i gulaszy.

W Japonii sporządza się także pikle z płatków, nazywane Kikumi oraz zamacza całe kwiatki w sake i używa jako zakąski pobudzającej apetyt. Środki kwiatków są nieco gumowe, gorzkie i bardzo aromatyczne. Natomiast same płatki są niezwykle subtelne w  smaku odmiennie niż zielone części rośliny. Mają też miłą teksturę, jak płatki róży. Dlatego świeże płatki chryzantemy jadalnej są dodawane do deserów. Suszone kwiaty tej rośliny zalewane wrzątkiem służą jako herbaty ziołowe.